Архивы

OSKAR UAYLD. AZADLIĞA SONET

Апр6

Oskar_Uayld

Deməzdim ki, sevirəm övladlarını, onlar
Öz iztirablarını görə bilirlər ancaq,

Anlamırlar heç nəyi, istəmirlər anlamaq,
Fəqət Demokratiyan haçan ki, haray ki. salar,

 +

Terror hökmranlığı, böyük Anarxiyalar

Çılğın  ehtirasımı əks edəcək dəniz tək,

Və hiddətim, Azadlıq, səni qardaş biləcək!

Buna görə nizamsız qopardığın haraylar,

 +

Soyuqqan olsam da — xoş; yoxsa bütün krallar,
Ya qanlı qamçılarla, məkrli toplarla ya

Xalqların toxunulmaz hüquqlarını talar,

 +

Hərçənd durub baxaram hərəkətsiz qalaraq,

Bu barrikkadalarda can verən İsalara,
Bəzi işdə, Tanrı da görür ki, rəğbətim var.

1881(ilk nəşri)

ingiliscədən tərcümə

05-06. 04. 2024, Samara

++++++++++++++
Oscar WILDE

Sonnet to Liberty

 

Not that I love thy children, whose dull eyes
See nothing save their own unlovely woe,
Whose minds know nothing, nothing care to know,—
But that the roar of thy Democracies, Читать далее →

OSKAR UAYLD. ŞELLİNİN QƏBRİ

Апр4

Grave of Percy Bysshe Shelley - Rome

Azarlı yatağının yanında odu keçən

Məşəllərə bənzəyir qəbir üstdəki sərvlər.

Burda daşqaşlı başlı kərtənkələlər gəzər,

Burda taxtı düzələr xırda bayquşun gecə.

+

Orda ki, alov saçır camda lalələr incə,

Piramidanın sakit, qaranlıq hücrəsində

Qədim dünya sifinksi yəqin gizlənir indi,
Göz qoyur, bayramını ölülər keçirincə.

+

Əbədi yuxumuzun böyük anası Yerin,

Şirindir həqiqətən, bətnində yatsa insan,

Narahat məzar sənə fəqət daha da şirin

+

Harahat dərinliyin mavi mağarasında,

Ya da batdığı yerdə ucaboy gəmilərin,

Ləpə döyən sıldırım qayalar arasında.

1881 (ilk nəşri)

ingiliscədən tərcümə

04.04. 2024, Samara

QEYD: İngilis şairi Şelli 1 iyul 1822-ci ildə yaxtada İtaliya sahilləri yaxınında gəzinti zamanı  boğulmuşdur. 10 gündən sonra cəsədi sahilə çıxmış, kremasiya edilərək külü Romanın protestant qəbiristanında basdırılmışdır.

++++++++++++++

Oscar Wilde

The Grave of Shelley

Like burnt-out torches by a sick man’s bed
    Gaunt cypress-trees stand round the sun-bleached stone;
    Here doth the little night-owl make her throne,
And the slight lizard show his jewelled head. Читать далее →

OSKAR UAYLD. KİTSİN QƏBRİ

Апр3

Oskar_Uayld

(1854 –1900)

 Tanrının göyü altda, nəhayət ki, dincəlir,

Dünya haqsızlığından, əzabıbndan qurtulan.

Həyat, sevgi təzəykən həyatdan götürülən,
Yatır burda ən gənci işgəncəgörənlərin.

 +

Ssebastyan kimi rkən öldürülən, həm gözəl.
Salmır qaraçöhrələr onun qəbrinə kölgə,
Tər bənövşələr ancaq ağlayaraq şeh tökər,
Sölmaz səncir toxuyub məqbərəsini bəzər.

 +

İztirabdan partlayan sən ey qürurlu ürək!

Mitilinidən bəri! yoxdu sən tək şirindil!

Şairi-sənətkarı ingilis diyarının!

 +

Sularda yazıldı adın, fəqət silinməyəcək.

Yaşıl qalar xatirən – yaş axıdan az deyil.

İzabel suvarırdı necə ki, reyhanını.

1877, Bern

igiliscədən tərcümə

03. 04. 2024, Samara

Qeydlər:

Mitiini – yunan Lespos adasını paytaxtı; burda Uayld adada yaşamış böyük şairləri nəzərdə tutur.

İzabel – Kitsin “İzabel və reyhanlı güvəc” poemasına işarədir, poema “Dekameron” hekayəsi əsasında yazılmışdır.

++++++++++++++++++++++++++

 Oscar Wilde

The Grave of Keats

Rid of the world’s injustice, and his pain,
He rests at last beneath God’s veil of blue:
Taken from life when life and love were new
The youngest of the martyrs here is lain, Читать далее →

PERSİ BİŞİ ŞELLİ. BONOPARTIN SÜQUTU İLƏ BAĞLI RESPUBLİKAÇININ DUYĞULARI

Апр2

 (1792-1822)

Devrilən Tiran, sənə nifrət edirdim, sən tək

Miskin qul Azadlığın məzarı üzərində,

Rəqs edib şənlənərkən salırdın məni dərdə,
Sızladırdın. Taxtını elə quraydın gərək,

+
Qalaydı indiyədək. Qanlı cəlalı ancaq,
Üstün tutdun: dağıltı. Dağıntıları  Zaman,

Yaddaşlardan da sildi. Tanrıya yalvararaq,

Dedim yuxularında tökülə həmişə Qan,

 +

Xidmət elədiklərin: Xəyanət və Köləlik,

Qarət, Qorxu və Şəhvət girib səni boğalar.

Gecdir: Fransa həm sən torpaqdasız indilik.

 +

Gücdən, Yalandan artıq Xeyirin düşməni var:

Leqal Cinayət, Adət- köhnə düqnyadan qalan,
Zamanın ən eybəcər törəməsi – kor İman.

 

Gücdən, Yalandan artıq Xeyirin düşməni var:

Leqal Cinayət, köhnənin Ənənəsi,

Xoşəməlliyin daha qorxulu düşməni var,

Qüvvədən və Yalandan: Köhnənin ənənəsi,

Zamanın ən eybəcər törəməsi: kor İman.

 + 

Ən qorxulu düşəni Qüvvədən və Yalandan

Xoşəməlliyin da qorxulu düşməni var
Yalandan və Qüvədən: Adət, Leqal cinayət

Zamanın ən eybəcər törəməsi: kor İman.

1815

ingiliscədən tərcümə

02. 04. 2024, Samara

=======


Percy Bysshe Shelley

 

Feelings of a Republican on the Fall of Bonaparte

  

I hated thee, fallen tyrant! I did groan
To think that a most unambitious slave,
Like thou, shouldst dance and revel on the grave
Of Liberty. Thou mightst have built thy throne Читать далее →

CON MİLTON. İYİRMİ ÜÇ YAŞININ TAMAMINA

Мар31

John Milton

Nə tez ötdü gəncliyin mahir oğrusu – Zaman,

İyirmi üç ilimi apardı qanadında,

Tələsdi günlər üçdu, yubanmadı bir an da,
Keçib getdi son yazım bir çiçək də açmadan.
+ 

Bəlkə də görkəmimdir belə baxış aldadan,

Durmuşam yetkinliyin bəlkə astanasında;

Görünəndir içdəki yetkinlik az adamda —

Bəxtdir, zamanla həmdəm ruhlara nəsib olan.

 +

Hərçənd az olsun ya çox, sürətlə, yavaş ya da

Yenə elə həminki ən ciddi ölçüylə mən,

Yenə həmin məqsədə, miskin olsun ya ali,

 +

Zaman məni aparır, Tanrı iradəsi həm;

Belə də olar, əgər nəmət qismətim olsa

Böyük Ustad əlində fəqət hər şeyin həlli.

1632

ingiliscədən tərcümə

31. 03. 2024, Samara

Qeyd: Milton bu soneti təxmnən 1632-ci ildə, Kembrici bitirdikdən sonra yazmışdır. Milton etiraf edir ki, o, yaşıdları kimi yetkin görünmür, lakin talantının və Tanrıya inamınnın yardımı ilə məqsədə doğru getmək arzusunu bildirir.

 ++++++++++

 John MİLTON

On His Having Arrived at the Age of Twenty-Three

 

How soon hath Time,  the subtle thief of youth,
Stol’n on his wing my three-and-twentieth year!
My hasting days fly on with full career,
But my late spring no bud or blossom shew’th.
 Читать далее →

CON KİTS. BAYRONA SONET

Мар30

john keats

1795-1821

Bayron, şirin kədər var sənin melodiyanda!

İncəliyə kökləyən qəlbi var onda qüdrət,

Tarıma çəkilərək sanki zərif Mərhəmət

Hüznlü rübabına toxunmuş, sən yanında,

 +

Olub, o avazları tutdun və saxladın da.

Kədər hər sözündədir, məziyyətini fəqət
Bu azaltmır: verirsən qüssənə elə zinət,
Elə halə ilə ki, göz qamaşır yananda.

 +

Qızıl ayı buludlar  duvaq tək  örtən zaman,

Qıraqları qızarır möhtəşəm bir alovla,
Zülmət də işıqlanar kəhrəba şüasından.

+
Nurlu damarlar qara mərmər üstdə axır ya;

Ölən qu, oxu yenə! Nəğmə de daha bir an,

Nəğmə ki, kədərində həm də təsəlli ola.

1818

ingiliscədən tərcümə

29-30. 03. 2024, Samara

 +++++++++++++++

John KEATS

Sonnet to Byron

Byron! how sweetly sad thy melody!
Attuning still the soul to tenderness,
As if soft Pity, with unusual stress,
Had touch’d her plaintive lute, and thou, being by, Читать далее →

CON MİLTON. 22-Cİ SONET. SAYRİEK SKİNNERƏ

Мар28

John Milton

Sayriek, bu gözlərin üçüncü ildir daha,

Ləkəsizlik, təmizlik  xaici görkəmidir.

İşığını itirib, unudub görmək nədir;

Əksi düşməyir artıq onların boşluğuna

+

İl boyu ulduzların, günəşin və ayın da,
Kişinin, qadının da. Fəqət yox mənim heç bir

Şikayətim Tanrıdan. Nə də zərrəcə itir,
Ürəyimin ümidi, səbrlə, dayanmadan,

+

Yoldayam. Mənə dəstək nədir? — sən soruşursan.

Bu  anlamdır dəstəyim: vermək əsl şərəfdir,
Dost, azadlıq yolunda  göz işığını qurban,

+

Bütün Avropda da bunun söhbəti gedir.

Bu fikirlə qaçaram mən şöhrət azarından,

Koram, razıyam ancaq, bələdçi gərək deyil.

1655 ya 1656

ingiliscədən tərcümə

28. 03. 2024, Samara

+++++++++++++

JOHN MİTON

Cyriack, this three years’ day these eyes, though clear

To outward view of blemish or of spot,

Bereft of light, their seeing have forgot;

Nor to their idle orbs doth sight appear Читать далее →

CON MİLTON. ÖZ KORLUĞU HAQQINDA

Мар27

John Milton

          (1608-1674)

Elə ki, düşünürəm  işığımı itirdim

Yaş yarıya çatmamış, aləmə çökdü zülmət,

Ölümdür, belə gizli qalarsa əgər Talant,

İndi fayda yox ondan, arzu çoxsa da indi

 = 

Yaradanıma xidmət edim və təqdim edim,
Doğru hesabatımı, etsə məni məzəmmət;

“İşıqsız iş tələbi – hanı burda Ədalət?”

Soruşuram Tanrıdan. Hər dəfə səbrim dedi,

 +

Bu qınağı kəsərək: Tanrıya deyil gərək,
İnsan işi, Talantı. Yaxşı kim çəkə bilər,
Yükünü, bu, tanrıya xidmətidir ən gözəl.

 +

O, aləmlər şahıdır, Su və quru keçərək,
Mələklər dayanmadan ona xidmətə gedir.

Durub gözləyənlər həm.onun xidmətindədir».

1652

İingiliscədən tərcümə

27. 03. 2024, Samara

 ++++++++++++

John Milton – Sonnet 19

On His Blindness

  

When I consider how my light is spent,

   Ere half my days, in this dark world and wide,

   And that one Talent which is death to hide

   Lodged with me useless, though my Soul more bent Читать далее →

UİSTAN ODEN. QIŞQIRIQ QOPARMAQ MƏNASIZ, ƏBƏS…

Июн28

auden

Qışqırıq qoparmaq mənasız, əbəs,

Əzizim, burdaca elə bunu kəs.

Daha çəkmir məni qucaqlaşmalar;

Təzəcə çay dəmlə, təmiz süfrə sal.

Bu sənsən, bu da mən. Nə məna bunda?

Gələcək barədə fikrimiz nədir?

—

Bir zaman anama söylədim evdən,
Gedirəm ki, tapam başqasını ən.
Heç cavab vermədim məktubuna mən,

Daha yaxşısını tapmadım hərçənd

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə edəsiyik?

—

Belə olmayıbmı həmişə, hər vaxt?

Bəlkə də olmayıb, belədir fəqət.

Maşını tərk elə, həyat beləykən,
Uelsə getməyə dəyər çətin ki.

Bu mənəm, bu da sən::

Mənası bəs nədir? Nə etməliyik?

—

Mənim kürəyimdə qala var idi;

Üzdən tanıyrdım generalı da.

Ancaq kəsdi onlar bütün xətləri

Bilmirəm general istəyən nədir.

Bu mənəm, bu sənsən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

—

Bir arzu yaşayır damarlarımda,
Və balıq haqqında xatirə bir də:

Yerdə uzanaraq ağlayan zaman, mən ağlayarkən,

Deyir: “Qabaq bunu çox etmisən sən”.

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

—

Bu sahilə bir quş uçub gələrdi:

Daha buralarda görünmür indi.

Uzaq yol gedərək yetişdim, ancaq,

Nə sevgi tapıldı, nə su, nə torpaq.

Bu mənəm, bu da sən:

Bunda nə məna var? Nə etməliyik?

 1934

ingiliscədən tərcümə

27-28.06. 2022, Samara

 ++++++++++++++++

W.H. AUDEN

It’s No Use Raising A Shout

It’s no use raising a shout.
No, Honey, you can cut that right out.
I don’t want any more hugs;
Make me some fresh tea, fetch me some rugs.
Here am I, here are you:But what does it mean?
What are we going to do? Читать далее →

UİSTAN ODEN. BƏSTƏKAR

Июн24

auden

Hamı tərcümə edir: dünyanı təsvir edir 

Rəssam göz önündəki — sev ya da ki, rədd elə.

Eşib öz həyatını çıxarır üzə şair

İncidən, həm bağlayan surətləri eşq ilə.

—

Sən həyatı səy ilə çevirirsən  sənətə,

Ümidlisən ki, fərqi seçməz dinləyənlərin.

Bənzər sənin notların  saf və təmiz alətə,

Tanrının vergisiylə nəğmələrin yaranır.

—

Şəlalələr tək axsın, nəşə, zühurun yenə,

Axıt dizlərin üstdən, həm belin bəndlərindən,

Sükut iqlimimizə, şübhə təcavüzünə;

—

Sənsən yalnız və yalnız, sən ey xəyali şərqi,

Bacarmır ki, söyləsin deyil varlıq həqiqi,

Nemət kimi, şərab tək axıt öz əfvini sən.

ingiliscədən tərcümə

23-24. 06. 2022, Samara

+++++++++++++++++

W.H. AUDEN

THE COMPOSER

All the others translate: the painter sketches

 A visible world to love or reject;

 Rummaging into his living, the poet fetches

 The images out that hurt and connect. Читать далее →