Архив тегов | ana haqqında şeirlər

“ANAM OLAN YERƏ GEDƏRDİM ANCAQ…”

cropped-u-lenc4b0.jpg

Gəzmək də, görmək də yemək kimidir,

Kim gəzir – dadanır, həvəsə gəlir.

Təzə ölkələri, təzə yerləri,
Gəzsə də nə qədər, “yoruldum” demir.

+
Gəzməyən nə bilir səfərdə nə var,
Baxmağın, görməyin nədir məzəsi?

Yoxdur dörd divardan çıxmaq həvəsi,
Ömrünü dünyadan xəbərsiz yaşar.

 +

Yox həvəs gəzməyə məndə də indi,

Yaddır görmədiyim yerlər, həm uzaq.

Elə bil yorucu səfərdir aşmaq,
Həddini ən yaxın məhəllənin də.

 +

Anam olan yerə gedərdim ancaq,
Nə vaxtdan o yerin həsrətindəyəm,

Salmanı görərəm ora getsəm, həm
Ağənnə bacım da orda olacaq.

 +

Orda Süleymanı görərəm yəqin,
Gülər görən kimi, qucaqlar məni.

Çəkib odekolon, tütün ətrini,

Bilərəm əynində pencəyi həmin.

 +

Gülsə də, gözündən oxunar qəmi,

Deyər: “Niyə belə bəs yubanmısan?
Mən bura gəlmişəm, qardaş, gör haçan,

Sən məndən kiçikdin səkkiz yaş cəmi…”

 

06. 10. 2022, Samara

 

ANAMIN SƏSİ

MƏMƏMLƏ

ölümünün ildönümünə

Qocalıq, qocalmaq cürbəcür olur,

Yaş həmin, görünüş ayrıdır ancaq.

Çoxlarında əldən, ayaqdan qabaq,
Yaddaş zəifləyir, tamam ya ölür.

 —

Qapıdan on addım aralananda,
Qayıdıb tapmırsan sonra evini.

Küçələr, binalar tanınmaz, yeni,

Üzləri naməlum adamların da.

 —

Ötüb-keçənlərdən qalırdı adlar,
Onlar da yaddaşdan indi silinir.

Daşıyır xəlvəti oğru elə bil,

Uzun ömür boyu yığdığın nə var.

 —

Dilinin ucuna eləsi gəlir,
Şütüyüb geriyə yenə qayıdır.

Qəlbini göynədir həsrəti adın,

Hikkədən gözündə yaş gilələnir.

 —

Qorxuram çıxmağa mən də qapıdan.

Sıxlıqda, dumanda qorxuram itəm,

Düşüb itə evin açarları həm,

Unudam qəfildən öz adımı da.

 —

Sonra küçə-küçə vurnuxaram mən,

Gəzərəm nəfəsdən düşənə qədər.

Ağappaq saçımı külək yellədər.

Şəhər dəlisinə bənzədər görən.

 —

Birdən qulağımda anamın səsi,

Dinər – tanıyaram onu bir anda,

Dinər — diksinərəm görüb dumanda, 

Anamım çıraq tək yanır çöhrəsi.

 —

Adımla çağırar, ürəyim əsər,

Xatırlaram kiməm və nədir peşəm.

Anamın səsini itirməmişəm,

İlahi, nə yaxşı indiyə qədər….

 

28 avqust 2022, Samara

 

ANAM SAĞ OLSAYDI BELƏ YAZARDI…

Kənd. MƏMƏMLƏ 2

 Qonşu uşağından borc alıb varaq

Vergülü, nöqtəni yada salmadan,

Latını kirilə qarışdıraraq,
Mənə şanlı məktub yazardı anam.

 —

“ Bala, indi ara qarışıb orda

Qoşun çəkib qırır  qonşunu Putin.

Bombalayır, vurur, yandırır ordu,
Uşaq da, qoca da ölüb neçə min.

 —

Əsgər aparmazlar yaşına görə,
Əgər aparsalar, denən xəstəsən.

Canında ağrı var, gözün pis görür,

Tapıb göndərərəm, pul istəsələr.

 —

Ya öz yerimizə elə qayıt gəl,
Müharibə yatıb, şükr Allaha.

Gəlib dolanarsan burda bir təhər,

Başını aşağı salarsan daha.

 —

Hökumətlə işin olmasın amma,
İlham Əliyofdan danışma heç nə.

İndi etibar yox dosta, qohuma

Ağzından nə çıxsa, çatar yerinə.

 —

Burda birisi var, adı Bəxtiyar.

O da nəsə yazıb, ya da ki, deyib,

Polislər aparıb döyüb o ki var,
Biri də üstünə hələ işəyib…

 —

Qayıt, bura ordan yaxşıdır indi,
Əlinə ağac al, gecəyə düşsən.

Yenə yolu kəsib qonşunun iti,

Qapıb birini də dağıdıb dünən…”

08.06. 2022, Samara

MARİNA TSVETAYEVA. ANAMA

marina

İlk dəfə Ştrausun valslarında bir zaman,
Eşitmişik biz sənin sakit çağırışını.

Bütün canlı olanlar bizə yaddı o vaxtdan
Sevmişik əqrəblərin yüyürük yerişini.

Biz də salamlayırıq qürubları sənin tək

Dərin nəşə duyaraq yaxınlığıyla sonun.

Ən yaxşı axşamda biz nə ilə zənginiksə,

Sən nemət tək qoymusan ürəyimizə onu.

Uşaq yuxularını qoruyub yorulmadan

(Göydən ay nəzər salır sənsiz onlara indi)

Sən öz körpələrini aralı aparırdın,

Acı həyatın ağır fikrindən, əməlindən.

Erkən yaşdan yaxındır bizə, kim kədərlisə,

Gülüş — darıxdırıcı, ev-eşik isə yaddır…

Gəmimiz bəd saatda yola düşüb deyəsən,

Küləklər istəyincə indi onu oynadır.

Rəngini itirmədə mavi ada – uşaqlıq,

Biz nə vaxtdan gəminin göyərtəsində təkik.

Dünyadan köçəndə sən, kədəri irs tək alıb

Səndən qızcığazların, ay ana, elə bil ki.

1907-1910

ruscadan tərcümə

20-21. 02. 2022, Samara

++++++++++++

Марина Цветаева

Маме

В старом вальсе штраусовском впервые

Мы услышали твой тихий зов,

С той поры нам чужды все живые

И отраден беглый бой часов. Читать далее

YENƏ QIŞQIRIRDI ANAM YUXUMDA…

Yenə qışqırırdı yuxumda məməm,
Deyirdi: “Hardasan, gəl, ay Süleyman!”

Harayı gəlirdi mal yatağından,

Qaçdım başılovlu, qaranəfəs mən.

Aşıb süd vedrəsi, yerdə ağartı.

Sarsıldım süd üstdə qanı da görcək.

Alıb buynuzuna dəlisov inək,
İndicə çırpacaq yerə arvadı…

Diksinib ayıldım, məməmin səsi,

Getmirdi hələ də qulaqlarımdan.
Yerə süd dağılıb, süd üstündə qan,
Yandırır içimi ana tənəsi.

Sağ ikən məni də çağırıb anam,

Buynuza sancılıb hərlənən zaman.
Süd yerə calanıb, südə axıb qan,

Haray eşitsəm də, ayılmamışam.

Qışqırır, qışqırır məməm yuxumda,

Diksinib dururam, ağlayıram da.

O südü torpağa mənəm caladan,
O qanı süd üstə mənəm axıdan…

18.12. 2021, Samara

EDQAR ALLAN PO. ANAMA

Nədənsə duyuram hətta mələklər,
Göydə bir-biriylə qonuşan zaman,
Çətin tapar “ana” kəlməsi qədər,
Sevgi sözlərindən şərəfli olan.

Səni çağırmışam bu adla çox mən,
Mənə anadan da sən artıq idin.

Mənin Virciniyam ölüb gedəndən,
Yerin ürəyimin başıdır indi.

Anam – doğma anam – öldü çox erkən,

Dünyaya o məni gətirib; ancaq,

Ən çox sevdiyimin anasısan sən.

Anamdan əzizsən buna görə, bax:

Sevgim arvadıma tükənməz idi,

Ruhuma canımdan daha əzizdi.

ingiliscədən tərcümə

19-20. 2021, Samara

QEYD: Şeir şairin xalası Mariya Klemmə, erkən vəfat etmiş arvadı

Virciniyanın anasına həsr edilb.

==========================

Edgar Allan Poe

To My Mother 

Because I feel that, in the Heavens above,

  The angels, whispering to one another,

Can find, among their burning terms of love,

  None so devotional as that of «Mother,» Читать далее

ALFRED DE MÜSSE. ANAMA

Sona bu şən məclis yetişən zaman,

Kim Qrequarı ulu sayırsa,
Dostlar, əlimizdə varsa stəkan
Ürək içki, nəğmə arzulayırsa,

Niyə üz tuturuq axı Baxusa?

Günümüz  beləcə gözəl keçərkən,

Dostlar, yaxşı olar xorla oxusaq,

Analar şəninə, ürəkdən və şən. (Bis)

Ən əziz nemətdir insana yəqin,

Uşağa ən gözəl müdafiə həm.

Lütfüdür, əlbəttə, bizə göylərin,

Yetişir Tanrının mərhəmətindən.

Nemətlər içində o ən füsunkar,

Anadır insana örnək, nümunə.

Minnətdar olmayan məgər kimsə var,

Ana qayğısına, nəvazişinə? (Bis)

Kimə bir xoşbəxtlik üz verə əgər,
Ona danışmağa tələsir hökmən.

Onun ağuşunda üzünü gizlər,

Göz yaşı axıdan, xəcalət çəkən.

Övlada ən kiçik bir uğur gələ,
Möhtəşəm zəfərdir anaya yəqin.

Dostlar, cavabını verək biz belə,
Ana  qayğısının, nəvazişinin. (Bis)

Çətin yollarını həyatımın mən,

Öngörən qayğının sayəsində, ah,
Keçmişəm həmişə qayğı bilmədən.

Sənə ürəyimi açıram ancaq.

Yalançı dünyanın qayalarından,

Sənsən qayığımı yan ötüşdürən.

Mənim yaşadığım bəxtəvər hər an,
Yaranıbdır ana nəvazişindən. (Bis)

fransızcadan tərcümə

18-19. 2021, Samara.

Qeyd: 1. Müəllif bu şeiri 14 yaşında yazıb. 2. “Qrequar”ın  de Müssenin

oxuduğu kollecdə intendant olduğu güman edilr.

Yəqin şagirdlərlə şənlənməyi sevirmiş.

===================

 Alfred de Musset

 À ma mère

Après un si joyeux festin,
Zélés sectateurs de Grégoire,
Mes amis, si, le verre en main
Nous voulons chanter, rire et boire,
Pourquoi s’adresser à Bacchus ?
Dans une journée aussi belle
Mes amis, chantons en  » chorus  »
A la tendresse maternelle. (Bis.)
Читать далее

REDYARD KİPLİNG. MƏNİM ANAM

Uca təpə başında məni assalar əgər,
Anam, mənim öz anam!

Bilirəm bu dünyada yenə kim məni sevər,
Anam, mənim öz anam!

Ən dərin bir dənizdə boğulsaydım bir zaman,
Anam, mənim öz anam!

Kimdir göz yaşlarını bu ümmana axıdan,

Anam, mənim öz anam anam!

Bədənimi, ruhuimu əgər lənətləyələr,

Kim duasıyla məni bilirəm xilas elər.

Anam, mənim öz anam!

1892

almancadan tərcümə

24.10. 2021, Samara

================

Rudyard Kipling

Mother o’ Mine’

If I were hanged on the highest hill,

Mother o’ mine, O mother o’ mine!

I know whose love would follow me still,

Mother o’ mine, O mother o’ mine! Читать далее

REDYARD KİPLİNQ. ANAMIN OĞLU

 

Bir yuxu görürəm – qorxulu, müdhiş.
Elə yuxu ki, çin olmaz heç zaman.

Bir insan görürəm – zəkaslı itmiş,
Anamın oğludur həm də bu insan.

Atılıb bu adam dəlixanaya,
Azdır buranınsa fərqi qəbirdən.

Nə üstdə yatmağa səni qoyurlar,

Üzünü qırxmağa qoyurlar nə də.

Bu yerə gətirib çıxaran onu,
Nə bir cinayətdir, nə də ki, azar.

Sadəcə belinə Anam oğlunun,

Gücündən çox artıq qoydu yük Onlar.

Olüm qorxusundan, küydən ayılan,
Yaraı-xoralı, üşüyən, əsən.

Anamın oğlunun camını onlar,

Doldurdular daşıb tökülənəcən.

Əzib bədənini, zəkasını da,
Ancaq dəymədilər onun canına.

Tapmazdı bir insan cavab dünyada,
Anamıın oğlundan soruşulana.

Zülm versələr də ona nə qədər,
Görəndə  nə ölür, üzülür nə də,

Çəkə bildiyindən çox incitdilər,

Anamın oğlunu ona görə də.

Bilən yox, o nə vaxt gələr özünə —
Aha, o, hardasa burda olacaq:

Güzgüyə baxanda saqqal da görsəm,

Bilirəm ki, mənəm o insan ancaq.

ingiliscədən tərcümə

23.10. 2021, Samara

 =======

Rudyard Kipling

The Mother’s Son

I have a dream — a dreadful dream —

  A dream that is never done.

I watch a man go out of his mind,

  And he is My Mother’s Son. Читать далее

TİKƏMİ YARILADIM…

                anamın xatirəsinə

Yarıladım tikəmi,
Yarıac qalanda da.
Dözdüm sabaha kimi,
Yedim qalanını da.

Gəncdim, onda zamana,
Vardı inam, etibar.

Yox idi şübhəm buna:

Bu günün sabahı var.

Sabaha qoydun belə,
Nə qədər işimi mən.

Neçə sabahlar gələ,
Yenə bitirməmişəm.

O vaxtlar cavan idim,

Cavanda ağıl olar?

Ürəkdən inanırdım,
Sabahın sabahı var.

Hamı ağac əkən vaxt,
Dedim sabah əkərəm.

Sabah qan-tər axıdar,
Yaxşı ev də tikərəm.

Yaş az, ağıl da elə.

Tikmədim, axıdıb tər.

Sabahı gözləməklə,
Ötüb keçirdi günlər.

Anama iki kəlmə,

Deməliydim, demirdim.

Sabah nə, ay nə, il nə,
Əsri mən yelə verdim…

Deyirdim ki, deyərəm,

Mən sağam, anam da sağ.

Bu günü yola verim,
Deyərəm hökmən sabah…

… Tikəni böldüm iki,
Yoxsa boğazda qalar.

Daha inanmıram ki,

Bu günün sabahı var…

07.09. 2021, Samara