Bûchers et tombeaux

Skelet uzaqdı bəşər gözündən.

Bütpərəst sənətin bəxtəvər çağı,
İnsana xoş idi gözəl görünən,
Daha axtarmırdı o heç nə ayrı.

 

Məzar daşı altda cənazə nə də,
Sevimli varlığın əziz surəti,

Necə soyunular geyim bədəndən,

Bədən də sümüyü elə tərk edir,

 
Və məzar dağılıb-açılanda da,

Əcaib-qəraib şeylər içində,

Qorxuya salmırdı sümük çatılar,

Bura cəsarətlə baxıb keçəni;

 

Ancaq alovlanıb coşan ocağın,
Bircə çimdiyidir közərən indi
Çəkisiz qalığı həyatın, onu,

Xırdaca bir urna alıb gizlədir.

 
Bir üfürüm tozdur kəpənəyin də,

Dünyada özündən sonra qoyduğu.

Bir udum tüstüdür, qalxar, enər də,
Üçayaqlı üstdə od soyuyanda.

 

Qarışıb güllərə və akanflara,
Mərmərin üstündə şən və bəxtəvər,

Gedir amurlar və vakx qadınları,
Yallı abidənin həndəvərində.

 

Yaxşı ki, tapıldı balaca dahi,

Basıb ayağıyla odu söndürən.

Və harmoniyası sənətin axdı,

Məzarən üzücü qəmi üstünə.

 
Qəbirlər bəzəkli, göz oxşayandı,
Necə göz oxşayar beşikdəkilər.

Ölülər əhatə olunmuşdular,

Şən, sevimli həyat şəkilləriylə;

 

 

Ölümsə üzünü pərdələyirdi,

Dərin deşiklərlə, yastı burunla.

Rəzil gülüşüylə geriləyirdi,

Qarabasmalar da burunlanaraq.

 

Möhtəşəm bədəni altda, monstrun,

Naməlum fantomu gizli yaşardı.
Sadə bakirənin baxışı yorğun,
Çılpaq efeblərin axtarışında.

 

Yalnız mey içməyə sövq eləməyə,
Trimalxionun qonaqlığında.

Oyuncaq sürfəni fil sümüyündən,

Qoyuldu süfrənin ortalığında.

 

Sənəti həmişə sayan tanrılar,

Mərmər mavilikdə taxtdaydılar.

Olimp məğlub oldu fəqət çarmıxa,

Yupitersə İsaya.

 

“Pan öldü!” – səslndi kimsə, və kölgə,

Düşdü necə düşər bir qara pərdə.

Və sonsuz, üzücü qüssənin üstdə,
Ağımtıl skelet göründü birdən.

 
Baldır sümüyünü əlinə alıb,
Matəm daşlarına o, imza atır.

Və divarlarından məzarlıqların.

Onurğalarını təsbeh tək asır.

 

İtiuc sümüklü əlləriylə o,

Götürüb tabutdan atır qapağı,

Qabırğalarını sıxıb əlləyir,

Rəzil irişmədən qapanmır ağzı.

 

 

Papanı, kralı, imperatoru,

Fəlakət havalı rəqsə sövq edir,

Himiylə atları şahə qaldırır,

Dəyir süvarilər, hamı yerdədir

 

Girir otağına kurtizanların,
Ayna qabağında ağızını əyir.

İçir dərmanını azarlıların,

Xəsisə açdırır varısa nəyi.

 

İynə sümüyünü böyrünə sancır,

Qoşqu heyvanının, atırsa şıllaq.

Getsə əkinçiylə kotan dalınca,
Şırım əvəzinə xəndək olacaq.

 

Təklifsiz qonaq tək toya da gələr,

Skamya altına girib sığınar,
Çəkər rəngi qaçmış yazıq gəlinin,

Ayağından qaytan corabbağını.

 

 

Böyüyür, çoxalır dəstə anbaan;

Cavanlar, qocalar əl-ələ verir;

Və qarşıdurulmaz sarabandanın,

Sədası irəli qovur bəşəri.

 

Qabaqdasa kabus gedir, yellənir,

Rəqs edir, skripka çalır da hələ.
Qara kətan üstdə ağla Holbeyn

Onu təsvir edir quruca xətlə.

 

Şən təbiətlidirsə əsr, bu zaman,
O da dəbə uyğun yaşayarr; budur,

Çıxarıb bükərək o pərvazlanar,
Elə bil ki, balet Kupidonudur.

 

Uçur  markizlərin qızğın eşqdən,
Üzülüb baş qoyan qəbir-divana.

Yatırlar Pompadur kilsələrində,
Uzanışları da qaynadar qanı.

 

Yanaqları deşik üzünü, gizlə

Rəzil komediant, qurdların yemi,

Çoxdan oynayırsan, doymadın hələ,

Sən bu Ölüm adlı melodramı.

 

Əntiq incəsənət, dön, qayıt yenə,

Göz oxşayan paros mərmərinlə sən

Qotik skeleti görünməz elə;

Tonqal, aşır onu, ye külünəcən!

 

 

Tanrı surətindən yapılan əgər,

Hamımız sənəmik həqiqətən də.

Onda qırıntılar oda tökülər,
Surət sındırılıb tikələnəndə.

 

Sənsə, ölməz forma, canlan odda sən,

Gözəl qaynaqlara yenidən qayıt,

Məzar ayıbından, həqarətindən,
Dadmasın heç zaman torpağın fəqət!

 

Fransızcadan tərcümə

09-11.09. 18

Samara

À une robe rose

Necə sevimlisən bu geyimdə sən,
Bu don soyundurur səni yarımçıq.

Boylanır döşlərin qırağa sərbəst,

İlahə əllərin hamıya açıq.

 

İncədir arının qanadları tək,
Zərif çaygülünün ürəyi kimi.

Əlvan nəvaziş tək parçası kövrək,
Uçur dövrəsəndə gözəlliyinin.

 

İpəyin üstünə epidermdən,

Gümüş sayrışmalar sanki çilənir.

Və incə bədənə parça göndərir,
Əksini gül rəngli şölələrinin.

Bu qəribə paltar nədən, hayandan,

Elə bədənindən sanki yaranmış.

Canlı bir toxucu ya dəzgahında,

Dərinə gül rəngi belə calanmış?

 

Döş gilələrinin ayağındakı,
Bu zəngin, naməlum çalar ki, vardır,
Bəlkə Veneranın çanağındakı,

Qızıl şölələrdən qızatrtılardır?

 

Ya da ki, bu donun parçası bəlkə,
Boyanıb həyanın qızıl rənginə?

Yox, model olmusan, sən çəkilmisən,
Bilir qiymətini sənin gərdənin.

Ataydın, nəhayət, ağır duvağı,

İncəsənət bunun arzusundadır.

Daha da möhtəşəm səni Kanova,
Yapardı Borgeze şahzadəsindən.

 

Sənin dodağının gül qırışları,

Doyub-dolanmayan arzularımdır.

Salmasan özündən məni aralı,

Sənə öpüşlərdən don yaradardım.
fransızcadan tərcümə

08.09. 2018

Samara

Après le feuilleton

Mənim sütunlarım sıralanıbdır,
Portiki üstündə felyetonların.

Onlar cinahıyla dayaq yaradır,
Həqiranə qəzet frontonuna.

 

Görmərəm düz bazar ertəsinəcən,

Mən ölü doğulmuş şedevrləri.

Səkkiz gün ərzində kefim istəsə,
Qovaram qapıma gələni geri.

 

Keçə bilməyəcək şütüyüb daha,

Melodramların sapları indi,

Mənim şıltaq qəlbim özü toxuyan,
Saf ipək iplərin çərçivəsindən.

 

İndi eşidirəm ürəyim necə,
Təbiət qarışıq nalə çəkir saf.

Dəbli kupletlərin daha girinci,

Deyiləm, onlardan başım ağrımaz.

 

Stəkan yanımda hayana getsəm,

Ondadır canımın ötən sağlığı.

Vururam şərabdan haçan istəsəm,

Köhnə arzulardır mənim qonağım.

 

Fikrimdən qıcqırıb bu nəfis şərab,

Bütün içkilərdən təmiz və şirin.

Salxımı qəlbimdən mənim yığaraq,
Həyat tapdalayıb gilələrini.

 

Fransızcadan tərcümə

06-07. 09. 2018

Samara

Au bord de la mer

Əlləri titrədi, fikri yayındı,

İtirdi zirvədə ya da özünü —

Parlaq, bər-bəzəkli yelpici ayın
Mavi xalısına düşdü dənizin.

Əyilir yelpici götürməyə ay,
Uzanır gümüşü gözəl əlləri.

Qaçırır özünü yelpici ancaq,
Coşqun dalğaları o yəhərləyir.

Mən onu qaytarıb sənə verməyə,
Gözəl ay, girdaba lap atılaram.
Kaş ki, sən göylərdən enə biləydin,
Kaş qalxa biləydim səmaya mən ya.

Fransızcadan tərcümə

07.09. 2018

Samara