Həyatdan getməkdə qorxulu nə var? —
Elə bil iş bitib, evə gedirsən.
Ağrın, yorğunluğun canından çıxar,
Gedərsən, çatanda qarşılar sevən.
Ya da müharibə bitib elə bil,
Evə qayıdırsan silahı atıb.
Partapart, qan, yara yoxa çəkilir,
Əbədi yatarsan sən də baş atıb.
Ya da ki, bitibdir türmə müddətin,
Qapılar açılıb, azadlıqdasan.
Ölmək nə qorxulu, nə də ki çətin,
Bilsən bu həyatda kimsən, hardasan.
30.06.2017
Samara
NİKOLAY RUBTSOV
(1936 – 1971)
Я умру в крещенские морозы…
Ölərəm Kreşşensk şaxtalarında,
Ağcaqayınlarda çat yarananda.
Tamam dəhşət olar gələndə bahar.
Daşıb məzarlığı yenə çay basar.
Mənim qəbrimi də boz sular yaxar,
Miskin, unudulmuş tabutum çıxar.
Çırpılıb dağıdar onu dalğalar,
Qorxunc taxta-tuxta axıb yox olar.
Özüm də bilmirəm nə hoqqadır bu…
Yox, əbədi deyil ölüm yuxusu!
Ruscadan tərcümə
09.01.2017
Samara
xərçəngdən ölmüş əzizlərimin
xatirəsinə
Kim deyib oyundur həyat? Şekspir?
Mahirdi, əlbəttə söz oynatmağa,
İngilis dühası. Hansı oyun? Sirk?
Teatr? Serial – baş aldatmağa?
Bəlkə adi qumar ya bəlkə şahmat?
Depüt, mittelşpil və endşpil?
Hansı oyuna da bənzəsə həyat,
Əslində o heç də oyun deyildir…
Hanı qaydaları, oyunsa əgər?
Əgər teatrsa, rejissoru kim?
Kimdi ağ xalatda gedib-gələnlər?
Onlar həkimdilər? Yoxsa ki, hakim?
Dünya teatrdlr — ingilis deyib —
Guya aktyoruq hər birimiz də.
Səhnəyə buranın nəyi bənzəyir?
Oyundur? Axı yox rəqibimiz də…
Əgər faciəsə, kimdi yazanı?
Hanı qaydaları, oyunsa əgər?
Əgər teatrsa, rejissor hanı?
Və kimdir ağ xalat geyib gəzənlər…
05.11.16
Samara
Volqa qırağında şənbə ya bazar,
İşıqkən, havadan getməmiş isti,
Elə asfalt üstdə düzülüb çalar,
Beş-altı nəfərlik nəfəsli dəstə.
Üstləri təmizdir, nimdaş olsa da.
Pensiya yaşlıdır çalanlar yəqin.
Hər hava ifası sifarişlədir
Ciddi yüzcə rubl məzənnələri.
Baxanda bilinir duruşlarndan,
Kasıb dəfnlərə gedib çalırlar.
Əlləri gətirib bəlkə, obaşdan,
İki-üç ölünü yola salıblar.
Yəqin hər dəfndə vurublar bir az,
Üz göyərən təhər, qızarmış burun.
Tütünlə, içkiylə yoluxmuş nəfəs,
Güc gəlir boruya… qışqırır boru…
Daxıl tək açılan qara futlyar,
Balaca və kasıb tabuta bənzər.
Hərdən futlyara yüzlük atırlar,
Yasdasan elə bil, yığılır nəzir…
Ən çox çaldırılan ya hərbi marşdır,
Ya da mahnı sovet filmlərindən
Birdən eşidirsən Şopen qarışdı
Mahnıya – bir barmaq yad yerə endi…
Bəlkə də notları Şopen marşının,
Borudan ucalmır, ürəkdən qopur.
Demə gedəriyik, atam, qardaşım,
Gedirik! Ötürür bizi bu şeypur.
Bəlkə də bu matəm çalanlarıyçın,
Ölümlə həyatdan fərq götürülüb.
Gurlayır borular, vurur təbilçı –
Sabah ötürülər bu gün ötürən…
05-06.2016
SAMARA
Nə oğul böyütdüm, nə ağac əkdim,
Zəhmətə qatılıb tikmədim ev də.
Yad ağaclar altda, qərib ölkədə,
Təkliyi və yüngül həyatı sevdim.
Hərdən uşaq vaxtı Kür qırağında,
Adımı qum üstə yazıb baxardım.
Gilavar ya Xəzri kükrəyən anda,
Su qalxar, adım da yoxa çıxardı.
Uşaq həvəsləri qaldı arxada,
Adımı quma da yazmıram daha.
Haçansa hardasa kölgə axtaran,
Bəlkə yada salar məni, qınar da.
19.08.2016
Samara
qardaşım Salmanın (16.10.1958-05.08.66) xatirəsinə
Köhnə bir dolabın arxasındakı,
Mıxçadan balaca çanta asılıb.
Dəbdən düşüb gedib beləsi çoxdan,
Rəngi çəhrayıdır, duruşu yaslı.
Yarım əsrdir ki dolub bağlanıb,
Bu çanta açılmır, qıfılı pasda.
“Beş”lə birincini adlayan oğlan,
Tətilin bitmədi? İndi hardasan?
Qırmızı beşlərin rəngi çəkilər,
Vərəqlər saralıb incələrsə də.
Bu xırda çantanın içindəkilər,
Dünyanın ən böyük faciəsidir.
Yetişər günlərin sonu haçansa,
Yer göyə qarışar, Qiyamət qopar.
Hüzura bir uşaq əlində çanta,
Gələrsə, Yaradan çətin söz tapar…
29 avqust 2014, Ərəbqardaşbəyli
Ağənnə bacım ölümqabağı
sayıqlayrmış, deyirmiş “aparın məni evimə,
bura mənim evim deyil…”
Evini istədin, düzəldin yola —
O ev sənin evin deyidi, bacım!
Behişt diləmirəm, yerin ev ola —
O ev sənin evin deyildi, bacım!
O evdə söz sözlə tutan deyildi,
Davalar, küsülər bitən deyildi.
Yerin qəriblikdi, vətən deyildi —
O ev sənin evin deyildi, bacım!
Divarı soyuqdu, içi nəmişdi,
Soyuqlar, küləklər güc eləmişdi.
Sevgilər, ülfətlər köç eləmişdi —
O ev sənin evin deyildi, bacım!
Nə qardaşın, bacın dadına çatdı,
Nə də öz övladın səni yarıtdı.
Ərin soyuqqanlı, yad oğlu yaddı —
O ev sənin evin deyildi, bacım!
Bağçanın, həyətin havası durğun,
Ağacı yanıqdı, çiçəyi solğun.
Ürəyin də yorğun, canın da yorğun —
O ev sənin evin deyildi, bacım.
Qapını dərd kəsib dayanmış idi,
Yığıb gətirdiyin talanmış idi,
Tanrı nəzərindən yayınmış idi –
O ev sənin evin deyildi, bacım!
Sözün danışılar, adın çəkilər,
Hərdən ortalığa gələr şəkillər.
Görünər bir küncdə yerin də bəlkə–
O ev sənin evin deyildi, bacım!
07-11.06.09 Samara
Robert Frost
(1874-1969)
(İN A DİSUSED GRAYVYARD)
Ot basmış cığırla qalxıb təpəyə,
Dirilər oxuyar daş yazıları;
Çoxdan ölülərin üzünə bağlı,
Çəkir diriləri məzarlıq hələ.
+
Yazılarsa deyir: “O dirilər ki
Bu gün bu daşları oxuyar, dönər,
Sabah özləri də qəbrə gömülər,
Daimi buranın olar skini.
+
Bəlkə də aldadır mərmər misralar,
Burda nə səs-səmir, nə də nişan var
Təzə mərasimdən. Yox təzə qəbir –
Eləsə adamı qorxudan nədir?
+
Çox ağıl istəmir bu, əlbəttə ki,
Daşlara deyəsən :”Rəzil ölümdən
Bezdik. Ölümsüzük biz indən belə”.
Daşlara da nə var – inana bəlkə.
ingiliscədən tərcümə
2000-ci illərin əvvəli, Samara
xeyrulla xayal 