Архив тегов | puşkinin şeirləri

ALEKSANDR PUŞKİN. “GECƏDİR, GÜRCÜSTANIN QARALIR TƏPƏLƏRİ…”

161

Gecədir, Gürcüstanın qaralıb təpələri,

Qabağımda axaraq Araqva gəlir dilə,

Qəmliyəm, həm də xoşhal; işıqlıdır kədərim;

Kədərimdəki sənsən, kədərim dolu sənlə.

Sənlə və təkcə sənlə… Mənim qüssəmi indi,
Yox narahat edən və çevirən işgəncəyə.

Ürəyimdə yenə də məhəbbət odu yandı,

Yenə sevir ürəyim – sevməyə bilmir deyə.
1835

+++++++++++++++++++

АЛЕКСАНДР ПУШКИН

На холмах Грузии лежит ночная мгла;

Шумит Арагва предо мною.

Мне грустно и легко; печаль моя светла;

Печаль моя полна тобою,

Тобой, одной тобой… Унынья моего

Ничто не мучит, не тревожит,

И сердце вновь горит и любит – оттого,

Что не любить оно не может.

1835

ALEKSANDR PUŞKİN. “BİLİRƏM DÖYÜŞ NƏDİR…”

161

Bilirəm döyüş nədir, qılınclaırn səsini

Sevirəm; hərbi Şöhrət az yaşdan çəkir məni.

Ölüm fikrinin özü mənə xoşdur həmçinin,

Hərbin xoşlayıram mən qan dolu məzəsini.

Gənc yaşda azadlığın sədaqətli əsgəri,
Qarşı-qarşıya əgər gəlməyibsə ölümlə,

Həyatın sevincini dadmayıbsa tam hələ,

Şirin busələrə də layiq deyil deməli.

1920

ruscadan tərcümə

12.02. 2022, Samara

++++++++++++++

Александр Пушкин

Мне бой знаком — люблю я звук мечей;

От первых лет поклонник бранной Славы,

Люблю войны кровавые забавы,

И смерти мысль мила душе моей. Читать далее

ALEKSANDR PUŞKİN. QIŞ AXŞAMI

161

Qara pərdə çəkir boran  səmaya,
Fırladaraq qarlı burulğanları.

Vəhşi heyvan kimi ulayır o gah,
Körpə uşaq kimi gah da ağlayır.

Evin əfəlləmiş damında birdən,
Tərpədir hay-küylə köhnə bəlimi.

Qapı-pəncərəni döyür o bəzən,
Yubanan ya azan yolçular kimi.

Bizim komanınsa gedib hay-hayı,
O həm kədərlidir, həm də qaranlıq..

Söylə, qarıcığım, nədəndir axı,

Pəncərə önünd lal dayanmağın?

Yoxsa ki,  boranın vıyıltısıyla,

Beləcə yorulub üzülmüsən sən,

Bəlkə mürügülədir, yuxuladır ya,

Səni cırıltılı səsiylə cəhrən?

Əziz qarıcığım, içək səninlə,
Kasıb gəncliyimin rəfiqəsi, gəl.

İçək dərdimizdən: hanı piyalə?

İçsək ürəyimiz yəqin şənlənər. 

Mənə nəğmə oxu arıquşudan,
De dəniz dalında necə yaşardı.

Mənə nəğmə oxu, necə obaşdan,

Qız durub ayağa su daşıyardı.

Qara pərdə çəkir boran  səmaya,
Fırladaraq qarlı burulğanları.

Vəhşi heyvan kimi ulayır o gah,
Körpə uşaq kimi gah da ağlayır.

Əziz qarıcığım, içək səninlə,
Kasıb gəncliyimin rəfiqəsi, gəl.

İçək dərdimizdən: hanı piyalə?

İçsək ürəyimiz yəqin şənlənər. 

1825

ruscadan tərcümə

11. 02. 2022, Samara

+++++++++++++

Александр ПУШКИН

Зимний вечер

Буря мглою небо кроет,

Вихри снежные крутя;

То, как зверь, она завоет,

То заплачет, как дитя,

То по кровле обветшалой

Вдруг соломой зашумит,

То, как путник запоздалый,

К нам в окошко застучит. Читать далее

ALEKSANDR PUŞKİN. XATİRƏ

161

Elə ki, öləriyçin günün küyü kəsilir,

Dilsiz meydanlarına şəhərin də, nəhayət,

Gecənin yarışəffaf kölgələri sərilir,

Və yuxu – gündüzdəki zəhmətlərə mükafat,

Sükut içində bu vaxt mənim üçün sürünər,

 Üzücü oyaqlığın uzanan saatları.

Gəcə gəlcək qalarkən hərəkətdən həndəvər,

Vicdanın ağrıları bütün bədəni sarır.

Arzularım qaynayır; qüssə üzən beyində,

Ağır düşüncələrin sıxlaşır sıraları.

Xatirəsə bu zaman qabağımda dinmədən,
Burulub lülələnmiş tarixi açıb sərir.

Və mən öz həyatımı ikrahla oxuyuram,

Oxuduqca əsirəm, dilimsə lənətlətir.

Şikayətlənirəm mən, göz yaşlarım axır həm,

Yenə silmirəm ancaq hüznlü sətirləri.

1828

ruscadan tərcümə

10-11.02. 2022, Samara

===============

АЛЕКСАНДР ПУШКИН

ВОСПОМИНАНИЕ

Когда для смертного умолкнет шумный день,

       И на немые стогны града

Полупрозрачная наляжет ночи тень

       И сон, дневных трудов награда,

В то время для меня влачатся в тишине

       Часы томительного бденья:

В бездействии ночном живей горят во мне

       Змеи сердечной угрызенья;

Мечты кипят; в уме, подавленном тоской,

       Теснится тяжких дум избыток;

Воспоминание безмолвно предо мной

       Свой длинный развивает свиток;

И с отвращением читая жизнь мою,

       Я трепещу и проклинаю,

И горько жалуюсь, и горько слёзы лью,

       Но строк печальных не смываю.

 

1828

ALEKSANDR PUŞKİN. OYANIŞ

161

Yuxulu fırçası barbar rəssamın,
Dahi çəkən şəkli rənglə qaraldır.

Özünün qanunsuz rəsmini sonra,
Çəkərək mənasız bir şey yaradır.

Yabançı rənglərsə tökülər yerə

Köhnə axça kimi,ötüncə zaman.

Görünür əvvəlki gözəlliliyilə,

Yenə önümüzdə dahi yaradan.

Beləcə yox olur qüssə və qəmdən,

Üzülən qəlbimdəm yanılmalar da.

Və ilkəvvəlinci, təmiz dönəmdən,

Qalan görüntülər oyanır onda.

1819

ruscadan tərcümə

09.02. 2022, Samara

+++++++++++

Александр ПУШКИН

Возрождение

Художник–варвар кистью сонной

Картину гения чернит.

И свой рисунок беззаконный

Над ней бессмысленно чертит.

Но краски чуждые, с летами,

Спадают ветхой чешуей;

Созданье гения пред нами

Выходит с прежней красотой.

Так исчезают заблужденья

С измученной души моей,

И возникают в ней виденья

Первоначальных, чистых дней.

1819

ALEKSANDR PUŞKİN. “ŞAİR BƏXTƏVƏRDİR, ÇOXLU ƏYANIN…”

161

Şair bəxtəvərdir, çoxlu əyanın,

Dursa çevrəsində, dinləsə çarlar.

Güldürmək, ağlatmaq məharəti var,
Acı həqiqəti qatıb yalana,

Korşalan həvəsi qıcıqlandırar,
Şöhrət tamahıyla canlanar boyar.

Əyan məclisinə şair bəzəkdir,

Ağıllı təriflər ona gərəkdir.

Ağır qapıların dalında bu an,
Artırma önündə yığılaraq xalq,

Dinləyir şairi elə uzaqdan,
Nökərlər qovsa da yamanlayaraq,

1827

ruscadan tərcümə

08. 02. 2022, Samara

+++++++++

Александр Пушкин

Блажен в златом кругу вельмож

Пиит, внимаемый царями.

Владея смехом и слезами,

Приправя горькой правдой ложь,

Он вкус притупленный щекотит

И к славе спесь бояр охотит,

Он украшает их пиры,

И внемлет умные хвалы.

Меж тем, за тяжкими дверями,

Теснясь у черного крыльца,

Народ, гоняемый слугами,

Поодаль слушает певца.

1827

ALEKSANDR PUŞKİN. “TƏSADÜFİ NEMƏT, HƏM DƏ Kİ, HƏDƏR…”

Təsadüfi nemət, həm də ki, hədər —
Həyat, mənə niyə verilmisən sən?

Bu sirli taleyin hökmü ilə də,

Edama məhkumsan, həyat, sən nədən?

Nə yağı qüvvədir qəsdimə durub,

Heçlikdən, yoxluqdan məni qaldıran?

Kimdir ehtirasla ruhu doldurub,

Ağlı şübhələrlə qayğılandıran?

Bilmirəm ki, kiməm, məqsədim nədir,

Beyin asudədir, boşdur ürəksə.

Həyatın yeknəsəq küyü bezdirir,

Ruhumu bürüyür üzücü qüssə.

26 may 1828

ruscadan tərcümə

05-06.01. 2022, Samara

================

Александр ПУШКИН

Дар напрасный, дар случайный,
Жизнь, зачем ты мне дана?
Иль зачем судьбою тайной
Ты на казнь осуждена? Читать далее

ALEKSANDR PUŞKİN. “YAXŞI YADIMDADIR MÖCÜZƏLİ AN…”

Yaxşı yadımdadır möcüzəli an:

Səni necə gördüm önümdə birdən

Göründün, çəkildin baxışlarımdan,
Təmiz gözəlliyin dühası tək sən

Ümidsiz kədərdən qəlb üzülərkən,

Qayğılar həyəcan doğursa əgər,

Eşidirdim o xoş, incə səsi mən,
Yuxuma girirdi əziz cizgilər.

Quduz fırtınalar illər ötüncə,
Keçmiş arzuları sovurdu qəlbdən.
Unutdum səsini – mülayim, incə,

Unutdum səmavi çöhrəni də mən.

Zindan zülmətində, yabanı yerdə,
Sakit ötüşürdü gün dalınca gün,
Nə İlahim vardı, ilhamım nə də,
Yox həyat, yox sevgi, göz yaşı, hüzn.

 Və sanki yuxudan oyandı ürək:

Yenə də  göründün önümdə birdən,

Göründün bir anda itən xəyal tək,

Təmiz gözəlliyin dühası tək sən.

Və qəlbim riqqətlə döyünür yenə,
Və ruhum yenə də Tanrını duyar.

Və coşqun ilhamım qayıdır mənə,
Və həyat, sevgi var, göz yaşı da var.

1825

ruscadan tərcümə

04-05. 02. 2022, Samara

==================

Александр ПУШКИН

К***

Я помню чудное мгновенье:
Передо мной явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты. Читать далее

ALEKSANDR PUŞKİN. “UCALTDIM ÖZÜMƏ MƏN MÖCÜZƏ BİR ABİDƏ…”

                                    Exegi monumentum[i]

Ucaltdim özümə mən möcüzə bir abidə
Ona xalq salan cığır ot bitirməz heç  zaman.

Əyilməz başıyla o daha da yüksəkdədir,

Aleksandr sütunundan.

Yox, tamam ölmərəm mən, rübaba ruhum köçər,
Yaşar, yaşadar məni, çürüməz cəsəd kimi.

Adım yaşar, dünyada bircə şair də əgər,

Yaşayar nə qədər ki.

Mənim sözüm-söhbətim dolaşar böyük Rusu,

Adım dinər ondakı dillərin hər birində:

Çöllər dostu kalmıkın, indi vəhşi tunqusun,

Slavyanın, finin də.

Mən əziz olacağam zaman keçincə xalqa,

Rübabımla çünki xoş duyğular oyatmışam.

Qəddar əsrdə nəğmə qoşmuşam Azadlığa,

Mərhəmət diləmişəm caniyə  qarşı da mən.

Qulaq as, ilham pərim, yalnız Tanrı deyənə,

Həmlədən çəkinmədən, çələng tələb etmədən,

Tərifi, həm böhtanı qəbul elə biganə.

Sarsağa baş qoş nə də.

1836

ruscadan tərcümə

03.01. 2022, Samara

================

Александр ПУШКИН

Я памятник себе воздвиг нерукотворный,
К нему не зарастет народная тропа,
Вознесся выше он главою непокорной
Александрийского столпа Читать далее

ALEKSANDR PUŞKİN. HƏRƏKƏT

Saqqallı müdrik dedi: “yoxdur hərəkət əsla!”

Digəri qalxıb onun qabağında yeridi,

Bundan güclü etiraz çətin gələrdi ağla.

Mənalı cavabına hamı afərin dedi.

Bu məzəli əhvalat, cənablar, fəqət mənə,

Başqa bir nümunəni xatırladır həmişə:

Hərəkətdə görürük göz önündə günəşi,
Haqlıdır Qalileysə öz inadında yenə.

1821

ruscadan tərcümə

02. 01. 2022, Samara

Qeydlər:

1. Saqqallı müdrik – yunan filosofu Zenon

2. Digəri – Diogen

================

Александр ПУШКИН

Движение

Движенья нет, сказал мудрец брадатый1.

Другой смолчал и стал пред ним ходить.

Сильнее бы не мог он возразить;

Хвалили все ответ замысловатый. Читать далее