Архив | Май 2022

RAYNER MARİA RİLKE. AYRILMA

Май13

Rayner Maria Rilke

Necə duydum dərindən ayrılıq nə deməkdir

İndi də yadımdadır: gözişləməz qaranlıq

zalım və qəddar nəsə — göstərərək bir anlıq,

əsl gözəl olanı, sonra çəkib məhv edir.

 —

Necə müdafiəsiz baxırdım dayanıb mən

O məni çağırsa da, get elə bil deyirdi

sanki arxada qalan bütün qadınlıq idi
kiçilən və ağaran – belə deyildi hərçənd

 — 

Bir dalğa ki, önəmli deyildir artıq mənə

Çətinliklə sezilən əleləmə — çətin ki,

Deyə bilən nə isə: alça ağacı bəlkə,

İndicə ququ uçdu başından tələsərək.

 

1906

almancadan tərcümə

11-13.05. 2022, Samara

++++++++

RAİNAR MARİA RİLKE

Abschied

Wie hab ich das gefühlt was Abschied heißt.
Wie weiß ichs noch: ein dunkles unverwundnes
grausames Etwas, das ein Schönverbundnes
noch einmal zeigt und hinhält und zerreißt. Читать далее →

YURİ RYAŞENTSEV. «YENƏ TOPLAR DÖYÜR ÇUQUNLA DAŞI…»

Май12

Yenə toplar döyür çuqunla daşı

Əfəl mənzilləri vurub yandırır.

Gedir, ana, xaçla  İvanuşkanı,
Şineli əynində yaman gündədir.

 —

Gah onlarla dava, bunlarla gah da,
Dəfetmə, intiqam, həmlə və basqın…

Ah, bu qonşularla əbədi dava,

Əbədi lənətə görüm gələydin.

 —

Yenə də! Bəs onda nəyin xətrinə,

 Mən aciz dilimi açıram indi.

Əgər bilirəmsə mənin lənətim,
Ölümdən qurtarmaz bir oğlanı da…

 —

Yaş dolu gözünlə axtar ana, sən,

Özünü Tanrıya tay tutan kəsi.

Mərmiyə, gülləyə insan ətindən,
Yol açıb  — o kəsdir qətl hərisi.

 

ruscadan tərcümə

 12. 05. 2022, Samara

+++++++++

ЮРИЙ РЯШЕНЦЕВ

 

Вновь пушки чугуном по камушку,

по утлому жилью — огнём.

Прощайся, мать, крести Иванушку,

шинелька хилая на нём. Читать далее →

RAYNER MARİA RİLKE. “SÖZLƏRİNDƏN MƏN YAMAN QORXURAM….”

Май10

Sözlərindən mən yaman qorxuram adamların
Hər şeyi açıq-aydın elə söyləyir onlar:

Bax, bunun adı “it”dir, bu isə “ev” adlanır,
Bax, “başlanğıc” burdadır, bax, orda isə “son” var.

—

Qorxudur zəkaları, kinayələri belə,

Bələddirlər keçmişə, bilirlər indi nə var.

Dünyada elə dağ yox, heyran olalar onlar,

Həmsərhəddir mülkləri Tanrı səltənətiylə.

—

Xəbərdarlıq edirəm həmişə: uzaq olun!

Nəğməsidir şeylərin xoş gələn qulağıma.

Toxundunuzmu: donuq və lal olarlar hökmən.

Beləcə itirərəm onlardakı sehri mən.

1899

almancadan tərcümə

09-10. 05. 2022, Samara

++++++++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Ich fürchte mich so vor der Menschen Wort

Ich fürchte mich so vor der Menschen Wort.
Sie sprechen alles so deutlich aus:
Und dieses heißt Hund und jenes heißt Haus,
und hier ist Beginn und das Ende ist dort. Читать далее →

RAYNER MARİA RİLKE. ŞAİR

Май9

 Saatım, məni tərk edib gedirsən,
Yaralar vuraraq qanadlarınla.

Eləsə, neyləyim dilimlə bəs mən?

Necə verim gələn günləri yola?

 

Mənim nə sevgilim, nə mənzilim var,

Yox elə bir yer ki, qərar tutam mən.

Hər nəyə verirəm özümü, hökmən,
Məni müflis edər, özü varlanar.

1905-06

almancadan tərcümə

08.05. 2022, Samara

++++++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Der Dichter

Du entfernst dich von mir, du Stunde.

Wunden schlägt mir dein Flügelschlag.

Allein: was soll ich mit meinem Munde?

mit meiner Nacht? mit meinem Tag? Читать далее →

RAYNER MARİYA RİLKE. ÖLÜM TƏCRÜBƏSİ

Май7

Biz bu gedişdən heç nə bilmirik, yox deyən də.

bizə bir şey. Yox elə əsasımız da ondan,

vəcdə gələrək coşaq, məhəbbət,  nifrət ya da,

Göstərək biz ölümə, eybəcərlənən zaman

—
Onun maskalı ağzı hüznlü hönkürtüdən.

dünya rolla doludur, biz də oynarıq elə,

sevilməyin fərqinə varırıqsa biz bu dəm,

ölüm də oynar, ancaq çətin ki, bəyənilə.

 —

Gəldi səhnəyə fəqət, sən bizi tərk edən an

sən çıxdığın yarıqdan bir gerçəklik zolağı

tutdu sənin yerini: həqiqi yaşıl olan,
həqiqi yaşıl meşə, həqiqi gün işığı.

 —

Bizsə oynamaqdayıq, ürəksiz, həm də çətin
Öyrənilən nə varsa, söyləyirik; bu zaman
bütün jestlər tükənir; fəqət sənin getməyin,

uzaq düşən varlığın bizim oyunumuzdan,

 —

həmin o gerçəklikdən hərdən gəlir qoparaq,
sarır bir anlam kimi bizi iliyə qədər

həyat tamaşasından hələ gərək zövq alaq,

rol oynayaraq, alqış haqqında düşünmədən.
1907

almancadan tərcümə

04-07. 2022, Samara

+++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Todes-Erfahrung

Wir wissen nichts von diesem Hingehn, das
nicht mit uns teilt. Wir haben keinen Grund,
Bewunderung und Liebe oder Hass
dem Tod zu zeigen, den ein Maskenmund Читать далее →

Запись опубликована 07.05.2022, в ALMAN.

RAYNER MARİA RİLKE. UŞAQLIQ

Май3

Yaxşı olar oturub  düşünəsən də yaxşı,.
Söhbət aça biləsən itirilib gedəndən,
uşaqlıq günlərinin uzun güngedərindən,
bir daha dönməz o vaxt geri – niyə də axı?

 —

Göstərilir əlamət bizə  — bəlkə bu yağışda,

Ondakı mənanısa amma biz anlamırıq.

Görüşlərdən ibarət deyildir həyat daha

Növbələnərdi daim o vaxt görüş, ayrılıq.

 

Yaşardıq yaddaqalan hadisə baş vermədən,

Belə ömr edər əşya, vəhşi heyvanlar ya da,

Həyatımızsa hərçənd bir insan həyatıydı,

Fiqurlarla doluydu qırağa qədər həddən .

 —

Təklik üz verdi sonra, tənhayıq çoban kimi

Nəhəng uzaqlıqların qoynunda itirildik.

Təmas duyuruq, bizi var çağıran da sanki,

Və tədricən elə bil uzun bir təzə sap tək,
Silsilə tək yaranan şəkillərə tikildik,

Beləcə çaşqın halda dözüb yşayaq gərək.

almancadan tərcümə

02-03. 05. 2022, Samara

++++++++++

RAİNAR MARİA RİLKE

Kindheit

Es wäre gut viel nachzudenken, um
von so Verlornem etwas auszusagen,
von jenen langen Kindheit-Nachmittagen,
die so nie wiederkamen — und warum?
— Читать далее →

RAYNER MARİA RİLKE. BUDDA

Май2

Rayner Maria Rilke

O sanki dinləyir. Sükut: Uzaqlar…

bizsə eşitmirik qulaq da versək,

və o bir ulduzdur. Ətrafında var
başqa ulduzlar da, görünmür bizə.

 —

O – Hərşey. Bəlkə biz gözləyək gərək
ki, o bizi görsün? Görməlidirmi?

biganə və süstdür o, vəhşi kimi,

haçan biz önündə səcdəyə gəlsək,

 —

Bizi ayağına çəkən şey ki, var

İçində hərlənir neçə milyon il

unudur indi biz dərk edənləri,

rəqət nə rəhbərdir bizə — o anlar.

1905

Almancadan tərcümə

01-02.05. 2022, Samara

+++++++++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Buddha

Als ob er horchte, Stille: eine Ferne …

Wir halten ein und hören sie nicht mehr.

Und er ist Stern. Und andre großen Sterne,

die wir nicht sehen, stehen um ihn her. Читать далее →

RAYNER MARİA RİLKE. KRAL

Май1

Rayner Maria Rilke

 On altı yaşı var kralın cəmi

Bu yaşda rəhbərdir dövlətə, xalqa,

Və baxır, pusquda oturan kimi,

Zalda şura üzvü ağsaqqallara,

 —

Sonra da harasa o yana ordan

və duyur ki, nədir incidən onu:

runo yaxalığı sıxır bayaqdan,

onun Ensiz, uzun, cod buxağını.

 — 

Olüm hökmü vardır onun önündə
imza atılmağa hazır haçandan.

Düşünürlər:  əzab çəkir nə qədər.

 — 

Bilməliydi onu tanıyan insan:

Yetmişəcən sayır, qara sənədə,

Qol atanacan.

1906

almancadan tərcümə

30.04 – 01.05. 2022, Samara

++++++++++++++++++++++++

RAİNER MARİA RİLKE

Der König

Der König ist sechzehn Jahre alt.

Sechzehn Jahre und schon der Staat.

Er schaut, wie aus einem Hinterhalt, Читать далее →