Архив | Апрель 2018

         UİLYAM ŞEKSPİR.  123-CÜ SONETİN İKİ TƏRCÜMƏSİ

sonnet 123.jpg

123-CÜ SONET (HECA İLƏ)

        No! Time, thou shalt not boast that I do change...

Zaman! Öyünmə ki, mən dəyişirəm.
Bu təzə vüsətli ehramlarında,

Görmürəm mən heç nə təzə, qəribə;

Köhnədir, dəyişib təkcə bayırdan.

+

Ömrümüz qısadır, ona görə də,
Köhnə nə göstərsən elə heyranıq,

Guya xülyamızdan indi törəyib,

Bilsək də əslində haçan yaranıb.

+

Nə səni sayıram, nə salnaməni,
Nə keçmiş maraqlı mənə, nə indi.

Gördüyümüz yalan, yazılan yalan,

Az-çox önəmlisə — tələsdiyindən.

+

                    Həqiqət andını pozmaram ancaq,

                   Üstümə gəlsən də əlində oraq.

İngiliscədən tərcümə

18.04. 2018

Samara

123-CÜ SONET (əruzla)

                   No! Time, thou shalt not boast that I do change.

                   Thy pyramids built up with newer might

Mənim dəyişməyimlə heç də sən öyünmə, Zaman!

Yeni cəlalla sənin tikdiyin ehramlarda,

Görmürəm heç nə yeni, heç nə təəccüblü olan,

Əski görüntüdür onlar təzə paltarlarda.

+

Gətirər vəcdə hər insanı qədim varsa nəyin,

Çünki insanın öz ömrü qısadır dünyada.

Zövqə, istəklərə uyğun sayırıq köhnəliyi,

Köhnə təsvirlərisə onların çıxır yaddan.

+

Yox nə keçmişdə, nə  də indidə heyrət doğuran,

Və məni qorxuda bilməz sənin yazın-hesabın.

Yazılanlar da yalandır və nə görsək də yalan,

Tələsən, titrəyən əlinlə, bil, onlar yaranıb.

+

      Mənsə and içmişəm və pozmaram öz andımı mən,

      Nə qədər, hər necə sən dünyanı alt-üst edəsən.

İngiliscədən tərcümə

06.10.2016

Samara

  ŞARL BODLER.  DUMANLAR VƏ YAĞIŞLAR

бодлер

                                               Ô fins d’automne, hivers, printemps trempés de boue…

 

Ah, payız sonları, palçıq dolu yazlar, qışlar

Yuxu mövsümləri! İstəklilərim, ah, nə olar,
Mənim də qəlbimə və beynimə biçin kəfəni,

Siz dumandam, bu dumanlarda da olsun dəfnim.

 

Bu nəhəng düzdə ki, soyuq küləyin qurdu ular,
Yelqovanlar gecələr sübhə qədər yorğun olar.

Yay günündən daha sərbəst, geniş bu anlarda,

Qara quzğun kimi qəlbim açar qanadlarını.

 

Bir ürək ki, bürümüşdür onu matəm havası,
Və soyuqlarla haçandan bəri qırov bağlar.

Siz ey hüznlü fəsillər, ona sevimli nə var,

 

Bzim iqlimlərə hakim bu toranlıqdan axı.

— Biriylə yoxsa verib baş-başa aysız axşam,
Qərib yataqda gərək qüssəni yatızdırasan.

Fransızcadan tərcümə

22-23.04. 2018

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 122-Cİ SONET

sonnet-122.jpg

     Thy gift, thy tables, are within my brain

 

Verdiyin hədiyyə, o dəftər ki, var,
İndi beynimdədir, xatirə dolu.

Fövqündə bu vecsiz yazımın qalar,
Gedər zamanların sonuna doğru.

 

Ya da ki, ürəyim, beynim təbiət,
Qoyan qayda ilə yaşayanacan.

Hələ ki onlardan çatanda möhlət,
Sənin xatirəni silməyib zaman.

 

O xırda dəftərin tutduğu nəydi,
Niyə də sevgini qeydə alasan?
Niyə saxlayaydım o gündəliyi? –

Ürək yaddaşında sən daha çoxsan.

 

                          Səni yada salan nəsə saxlamaq,
                          Unutqanlığımı göstərər ancaq.  

İngiliscədən tərcümə

18.04.2018

Samara

QEYD: Bu sonetdə şair sevimli gəncin ona birgə olduqları vaxtı yazmaq üçün verdiyi qeyd dəftərini (“tables”) atdığına ya itirdiyinə belə bəraət qazandırır ki, onun yaddaşı hər hansı dəftərdən etibarlıdır.

ŞARL BODLER. LEŞ

 

бодлер

  Rappelez-vous l’objet que nous vîmes, mon âme…

Canım, yadındadırmı, gözəl yay səhərində,

Gördüyümüz şey indi:

Cığırın döngəcində, çınqılın üzərində,

Müdhiş leş sərilibdir.

 

Sürüşkən qadın kimi göydədir ayaqları,
Öd damır hər  yerindən,
Nə abrı, nə hayası, qarnı da açıq qalıb,
Qoxu baş hərləndirir.

 

Od saçır çürüntüyə günəş, yəqin istəyir elə

Dağılanacan bişə,

Təbiətə qaytara yüz qat artığı ilə,

Vəhdətdə yaranmışı.

 

Səma bu gözəl leşin tamaşasına durub,

Sanki  gül çiçəkləyir.

Qoxu ağır, qorxdunuz itər birdən huşunuz,

Otun üstdəcə elə.

 

Çürük qarnı bürüyüb milçəklər vızıldaşır,
Qalxır qara taqımlar.

Qanlı tikə-parçaya ordu tək qurd daraşıb,

Cəmdəyi yağmalayır.

 

Bütün bunlar ucalır, enirdi bir dalğa tək,

Parlayıb axırdı ya.

Naməlum bir nəfəsdən sanki şişirdi cəmdək,

Yaşayırdı artaraq.

 

Qəribə musiqi də dinir burda elə bil,

Su axır, əsir külək,

Dənsovuran ritmlə dəni ya da tərpədir,
Qabı silkələyərək.
Forma pozulub gedir, qalan indi xülyadır,

Cizgilər yavaş düşür,

Unudulmuş kətana, yadda saxladığıyla,
Bitər rəssamın işi.

 

Narahat bir it durub baxır bizə acıqlı,
Daşların arxasından.

Skeletin üstündə tikəni qoyub qaçıb,

Aparmağa güdür an.

 

Və siz də dönərsiniz belə bir çürüntüyə,
Azar mənbəyinə həm.

Gözlərimin işığı, könül günəşim, göyüm,

Ehtirasım, mələyim!

 

Bəli, belə olacaq, gözəllik Məleykəsi,

Son ayinlər keçəndə,

Otun, çiçəyin altda sizi də basacaq kif,
Sümüklərin içində. 

 

Onda, mənim gözəlim, sizi öpüşləriylə

Yeyən qurdlara deyin,

Saxlamışam ilahi ruhunu həmişəlik,

Mənim fəna eşqimin.

 

Fransızcadan tərcümə

19.04.2018

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 121-Cİ SONET

 

Sonnet_121_1609.jpg   

                      Tis better to be vile than vile esteemed

Rəzil sayılmaqdan rəzillik üstün,

Əgər qınanırsan rəzil olmadan.

Rəzalət olursa sadə ləzzətin,
Duyğumuzla deyil, gözündə yadın.

 

Zinakar gözləri özgənin nədən,

Qıyılır eyhamla qızanda qanım?

Sürüşkənliyimi güdür sürüşkən,

Yaxşı bildiyimi qəbahət sanır.

 

Mən – mənəm, pozğun tək kim məni qınar,

Öz günahlarını açır elə bil.

Bəlkə də düz mənəm, əyrisə onlar,
Mən əyri arşınla niyə ölçülüm?

                     

                    Kim deyir ki, hamı günaha batıb,

                    Günahla özünün keçir həyatı.  

İngiliscədən tərcümə

16-17.04.2018

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 120-Cİ SONET


sonnet 120      

                              That you were once unkind befriends me now

Pis olub yaxşı ki, sənin rəftarın,

Verdiyin əzabdan yox incikliyim..

Yoxsa günah yükü  məni yıxardı,

Axı sinirlərim mis, bürünc deyil.

+
Cəhənnəm çəkərsən, günahım əgər,
Sarsıtsa, sən məni sarsıdan sayaq.

Tiranam, macalım yoxdur ölçməyə,       

Necə ağrıtmısan məni haçansa.

+

Ah, yada salsaydı hüzn gecəmiz,

Ağır, həqiqi qəm necə sarsıdır.

Sən mənə, mən sənə nəvazişlə tez,

Məlhəm içirərdik, qəlb yarasıından.

+

           Ödənişə dönür günahlar indi,       

          Sən də mənim kimi əvəz ödədin.

İngiliscədən tərcümə

16.04.2018

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 119-CU SONET

sonnet 119

  What potions have I drunk of siren tears

   Cəhənnəm suyu tək zəhər, öd dadan,
Nə qədər içmişəm Siren göz yaşı.

Qorxu içində gah, ümidli gah da,

Qələbə yaxınkən, mən uduzmuşam.

+

Fəlakət törətdi ürək nə qədər.

Özünü bəxtəvər saydığı zaman.

Gözlərim çıxırdı hədəqəsindən,

Bu qızma ağlımı alanda başdan.

+

Ah, şərin xeyiri! Anladım ki, şər,
Yaxşını daha da yaxşılaşdırar.

Ölüb gedən sevgi cana gələrsə,

Daha gözəl olar, gücü də artar.

+

                  Xəcil qayıtdım öz səadətimə,
                 Qazancım itkimdən artıq üç dəfə.

                        

İngiliscədən tərcümə

14-15.04.2018

Samara

QEYDLƏR:

1.118-ci sonetin davamıdır.

2. Siren — qədim yunan mifologiyasında yarı quş, yarı qadın olan varlıqdır ki, nəğməsi iləgəmiləri təhlükəli sulara aparır.

UİLYAM ŞEKSPİR. 118-Cİ SONET

sonnet 118.jpg

                           Like as to make our appetites more keen

 Necə ki, iştahı itiləməkçin,
Ağzı acıdırıq ədviyələrlə,

Ya da öyüməkçin acı içirik,
Görünməz azarı kənar eləyək.

 

Eləcə doyaraq şirinliyindən,
Acı şirələrlə dolanıram mən.

Bezib xoşhallıqdan, düşündüm indi,

Düşüm xəstəliyə, azar gəlmədən.

 

Azar olmayanda gözləyən azar,

Həqiqi ağrılar yaradar ancaq.

Şərlə kim xeyirə əlac axtarar,

Salamat canını azarladacaq.

 

                Dərs budur: eşqinin dərdinə əgər,

                Kim düşə, dərmanlar onu zəhərlər.

       

İngiliscədən tərcümə

13-14.04.2018

Samara

UİLYAM ŞEKSPİR. 117-Cİ SONET

sonnet 117.jpg

 

                                Accuse me thus: that I have scanted all

 

Haqlıdır qınağın: ödəməmişəm,

Haqqnı, xidmətin olsa nə qədər.

Unudub eşqindən söz deməmişəm,

Eşqin ürəyimdə hər an dinsə də.

 

Yadlarla oturub-durmuşam, sənin,
Haqqın olan vaxtı talan etmişəm.

Bütün küləklərə açıb yelkəni,

Gözündən uzağa üzüb getmişəm.

 

Tərsliyim də olub, yanılmışam da,
Sübut olunana  gümanları qat.

Məni tənbehinin hədəfinə al,

Atəş açma nifrət oduyla fəqət,
          Mənə bəraət ver: bunları, bil ki,

          Edirdim sevgini sınağa çəkim.
 

İngiliscədən tərcümə

13.04.2018

Samara

QAZ KƏMƏRİ GƏLİB KƏNDƏ, NƏHAYƏT…

SAHƏ.jpg

Kəndə qaz kəməri gəlib, nəhayət,

Hər evdə qaz yanar bəlkə sabahdan.

Qazın kəndimizə verdiyi ləzzət,
Çətin alınardı yüz əlli yazdan.

+

Azəri kəndinə azəri qazı,
Yolunu bir əsr azdırıb gəlib,

Dünya bazarını dolaşıb, gəzib,

Yarı Avropanı qızdırıb gəlib.

+

Heyf ki, kəməri görmədi anam,
Kipriyi həmişə od götürənim,
Əlləri təndirdə, ocaqda yanan,
Odun daşıyanım, su gətirənim.

+

Ölən günə qədər neft pilətəsi,
Yandı, tüstülədi, gözü yaşartdı.

Ölkə sərvətindən ona çatası,
Bu acı tüstülü, hisli həyatdı…

+

Farışdan yaralı çiyinlərində,
Odun şələləri daşıyanlara,

Tökülmüş-sökülmüş geyimlərində,
Qışda da, yazda da üşüyənlərə,

+

Yuxusuz gözünə tüstü dolduran,
Gecə-gündüz əski qurudanlara.

Qışın şaxtasında, yaz soyuğunda,
Can qoyub məişət yaradanlara,

+

Yəqin ki, halaldır kiçik abidə.

Məktəbin yanında, məscidin ya da.

 Bir dilim xatirə yana əbədi,

Həyatı şam kimi yanan arvada.

17.04.2018

Samara