Архивы

Robert FROST DÜZƏNDƏ

Дек26

            (İN A VALE)

 

Cavandım, bir düzdə yaşardıq. Yaxın

Dumanlı bataqlıq dinirdi gecə.

Gələr, bilirdim ki, bir ağüz xanım,
Qaldırıb qamışa ilişən donun,

Mənim pəncərəmdən işıq düşüncə.

 

Vardı bataqlıqda neçə cür çiçək,

Çöhrəsi ayrıydı hər çiçəyinsə.

Bayırda zülməti sızıb keçərək,

Çiçəklər girərdi otağa tək-tək,

Burda hər birinin öz yeri, səsi.

 

Hər gecə dumanla gəlirdi onlar,

Söz-söhbət gətirib özləri ilə,

Keçən əhvalatlar, indi olanlar –

Tənha adamdasa elə təşnə var,

Dinləyir ulduzlar öləziyincə.

 

Sonra ağırlaşıb şehlə, tələsir,

Onlar qayıdırdı. O özgə yerdi.

Orda quş doğulur uçuş həvəsli,

Orda çiçək bitir ətir nəfəsli,

Orda quşla çiçək eyni və birdir.

 

Beləcə öyrəndim niyə çiçəyin,

Ətri var, quşunki niyə nəğmədir.

Sadəcə soruşun, hər şeyi deyim.

Orda yaşadığım, yox, nahaq deyil,

Səhərəcən nəğmə dinləməyim də.

R. Frost. HƏQİRLİK

Дек26

 

(ACCEPTANCE)

 

Qürub şəfəqiylə bulud allanır,

Günəş yana-yana enir körfəzə.

Amma buna görə heç kim ağlamır,

Təbiətdə. Hətta quşların özü.

Bilir bu adi göy qaralmağıdır.

Yumulur birinin sönük gözləri,

Könlüsə hələ də oxumağında.

Uçur meşə üstdə, tələsir biri,

Doğma yuvasından düşüb uzağa.

Tanış ağacına çatanda onun

Düşünüb-dediyi bir budur: “Sağam!

İndi qaranlıqla qoy gecə dolsun,

Gecə zülmətiylə yolu tutulsun,

Mənim sabahımın. Nə olur – olsun”.

 

Robert FROST. GÜLÜSTAN KOLAZ

Дек25

                                           

(THE FLOWER BOAT)

 

Başını dəlləyə tapşırıb yenə,

Balıqçı danışır olar-olmazı.

Evinsə ambarla bitən küncünə,

Söykənib nə vaxtdan dəniz kolazı.

 

Haçansa bir aləm balıq içində

Dönərdi, coşanda dənizin yeli.

İndi onun yükü bəhrəli çimdir,

Gül-çiçək ləkinə kolaz çevrilib.

 

Ümdə diləkləri coşqun havadır,

Bunu Eliziya yükü anladır.

Xoşbəxt adaların axtarışına,

Kolazla qocanı tale yolladar.

 

1894 ya 1895

 

 

YOX, O, ESKAPİST DEYİL

Дек24

ROBERT FROST

        YOX, O, ESKAPİST DEYİL[1]                                                                             

           ESKAPİST – NEVER

 

Yox, yox, o, qaçqın deyil, yayınmadı, yayınmır,

Yox büdrəyib arxaya baxdığını görən də.

Təhlükə arxada yox, onun yanınca gedir,

Beləcə iki yandan dolambac edilsə də,

Yolu yenə düppədüz, yenə irəliyədir.

Axtarışçıdır, gedir durmadan axtararaq,

Uzaqlarda özü də axtarışçı axtaran,

Başqa axtarışçını. Onu kim axtarırsa,

Axtarır özü kimi axtarışa vurğunu.

Əbədi tədqiqatdır ömrü tədqiqatçının.

İndiki həyatını gələcəkdir yaradan,

Həyatsa istəklərin sonsuz silsiləsidir.

 

 

 “İN THE CLEARİNG”  kitabından. Tərc.: 24 aprel 2008, Samara.

 

[1]Onu eskapizmdə günahlandıranlara cavab verən Frost 1933-cü ildə çıxışlarından birində deyib: ”Well? A man may climb a tree and still not be an eskapist. He may go up there to pick something”.  Yəni ki, bir adam ağaca çıxırsa, bu o demək deyil ki, o qaçıb canını qurtarır, o bəlkə dırmaşıb ki, orda bir şey dərsin…

Robert FROST GƏL

Дек24

                                       

      COME İN

 

Mən meşəyə çatan anda,

Ötürdü qaratoyuq.

Həndəvərim toranlıqdı,

İçdə işıq ucu yox.

 

Oxusa da bu zülmətdə,

Asan deyil silkinə

Gecə gözü budaq üstdə,

Rahatlaya yerini.

 

Günbatarda yanan-sönən,

Bu son zəif şölələr.

Daha bir quş nəğməsinə,

Can verməyə bəs elər.

Robert FROST GEDİRƏM!

Дек23

(AWAY!)

Bu dünyanı tərk edib,

Yollardayam nə vaxtdır.

Başmaqlarım hələ ki

Rahatdır, salamatdır.

 

Qaldı dostlar, aşnalar

Şəhərdə. İndi mənsiz

İçdiyiniz nuş ola,

Dağıla qərd-qəminiz.

 

Mən cənnət didərgini,

Adəm-Həvva deyiləm

Ki, işığı tərk edib,

Zülmətə doğru gedəm.

 

Unut bu əfsanəni,

Yox qalımda-gedimdə

İradəsi kimsənin.

Hər qərar öz əlimdə.

 

Bəlkə haqq, bəlkə nahaq,

Bir sətrə bir nəğmədən

Boyun əymişəm ancaq:

“Yola çıxmalıyam mən!”

 

Qayıdardım bəlkə də

Ölümdən sonra əgər

Görüb-götürdüklərim

Məni peşman eləyə…

Robert FROST. FÖHŞ İNCƏLİKLƏRİ

Дек23

İNGENUİTES OF DEBT

Onların daşlarda həkk elədiyi

Sözlərin ünvanı əbədilikdi,

Mənası – baxana əsl göz dağı:

“Atın gəbərməmiş tələs satmağa,

Hünər – zərbələrdən yayınmaqdadı”.

Ktesofondu bu şəhərin adı.

Yarı müharibə, yarı ticarət,

Yığıb toplamışdı əlində sərvət,

Sınıq, köhnə, çürük nə var saytaraq.

Bir şey o dövlətdən qalmayıb ancaq.

Bu şəhəri föhşün incəliyi də,

Qoruya bilmədi saysız itkidən.

Toz-torpaq qapıdan sızıb inadla,

Döşəmə bəzəyi qalıb qum altda.

Buxaq üstə düşən ilan sayağı,

Qum durub elə bil ətrafa baxır.

İndi nəfəs dərib burda bir qədər,

Qalxıb divardakı yazını örtər.

Robert FROST. ƏLLİ YAŞIN DEDİYİ

Дек23

                                                              

    (WHAT FIFTI SAID)

 

Cavandım, qocaydı müəllimlərim,

Odumu söndürdüm, qəliblərində

Soyuyub bərkidim. Metal çəkəni

Çəkdim, keçmişləri mənimsəyərək.

 

Indi mən qocayam, müəllim cavan,

Atılır qəlbimdən yararsız çıxan.

Səylə tikiş-yamaq mənimsəyirəm,

Gənclərin gələcək dərslərində mən.

Robert FROST. E.T.-u

Дек23

                                                   

             (TO E.T.)

Mürgülədim. Açıq şeir kitabın

Düşdü sinəm üstə. Qəbir daşına
Çəkilmiş göyərçin qanadları tək –

Səndən o, yuxumda bəlkə danışar.

 

Həyatda düşməyən şans ələ düşsə

Yuxuda, deyərdim sən əvvəl əsgər,

Sonrasa şairdin. Şərəf gətirdin,

Ölümünlə şair-əsgər nəslinə.

 

Deyirdik ki, qalmaz deyilməmiş söz

Aramızda. Qardaş, təkcə bu qalıb –

O zaman deyilə bilməyən – kimçin

İtkidir, kimçinsə qazanc Qələbə?

 

Mərmi yaxaladı Vimidə səni,

Elə gəlirdi ki, bitdi o anda
Sənin müharibən. Mənimki isə

Yalnız indi bitir – belə baxanda.

 

Bilirəm, əlbəttə, yenildi düşmən,

Qaçıb sağ qalanı Reyni adladı.

Nə fayda, bunları deyə bilmirəm

Sənə ki, üzündə görəm şadlığı.

Robert FROST. BAŞDAN GÖTÜRÜB AYAĞA QOYMAQ

Дек23

                                                    

 (ON TAKİNG FROM THE TOP TO BROADEN THE BASE)

Yağdır gəlsin daşını,

Ey gödək, qoca ehram!

Sonuncu daşyağımın,

Unudulubdur tamam.

 

Zirvən yastı-yapalaq,

Genişdir ətəyinsə —

Daşı başdan aşağı,

Dığırlada biləsən.

 

Yetər amma söz düşə —

Sanki dama daş atdın.

Zərbə — qırıldı şüşə,

İstədiyi sübutdur.

 

Qorxu sarmış əllərin,

Əlləşincə qıfılla,

Sel kimi axıb gəlir,

Qapıya soyuq horra.

 

Kimsə yox gülə indi:

Gör qoca dağ nə edir!

Götürür zirvəsindən,

Əsasına endirir.