The White Man’s Burden
Birləşmiş Ştatlar və Filippin
Götür Ağ adamın ağır yükünü
Yığ oğullarını, yolla qürbətə,
Getsinlər ən nəcib törəmələrin,
Əsirin olana çətin xidmətə;
Zirehli, silahlı yol gedər onlar,
Ürkək, həm də vəhşi xalqa çatınca.
Sənə təzə əsir düşən adamlar
Yarı uşaqdılar, yarı da şeytan.
Götür Ağ adamın ağır yükünü –
Səbirlə, əzmlə gərək dözəsən,
Terror hədəsinə məhəl qoymadan.
Və ləyaqət göstər hər bir halda sən;
Nitqini həm sadə, həm açıq elə
Yüz dəfə təkrarla, üzülsən necə.
Özgənin xeyrinə yönəlt səyini,
İşlə, başqası da yesə qazancı.
Götür Ağ adamın ağır yükünü
Barışın amansız və qanlı hərbi –
Aclığın qarnına tök boğazacan,
Çalış, kəs kökündən xəstəlikləri;
Məqsədə yetməyə az qalan zaman,
Yeni çağırışlar durmadan axtar,
Ayıq ol, Tənbəllik, birə Mövhumat,
Bütün ümidini heçə çıxarar.
Götür Ağ adamın ağır yükünü –
Bu, kral həyatı deyil möhtəşəm
Daimi xidmətdir, ağır və həqir –
Bu nağıl hamıya məlum həmişə.
Girməzsən tikdiyin limanlara sən,
Çəkdiyin yollarla gedər özgələr,
Bütün həyatını sərf elə yarat,
İşinə ölümün bir gün ad verər.
Götür Ağ adamın ağır yükünü:
Bil ki, nə olacaq mükafatın da:
Qınar qayğısına qaıdığın səni,
Nifrət də duyarsam qoruduğundan –
Sənin can yandırıb bir vaxt işığa,
Çıxardıqlarının qəzəbli səsi:
“Niyə köləlikdən qopardın bizi,
Hanı sevdiyimiz Misir gecəsi?”
Götür Ağ adamın ağır yükünü —
Aza qane olub ancaq enmə sən —
Çalışma azadlıq şüarlarıyla
Öz zəifliyini pərdələyəsən;
Sənin harayınla, pıçıltınla da,
Qoyub getdiyinlə, əməllərinlə,
Bu dinib-danışmaz, qaraqabaq xalq,
Səni və Tanrını dəyərləndirər.
Götür Ağ adamın ağır yükünü –
Qaldı uşaqlıq tək uzaqda indi —
Şəninə söylənən səmimi tərif,
Asan qazanılan dəfnə çələngi.
Kişiliyə doğru gedəsən gərək,
Qədirsiz illərin yarıb layını
Qanın soyuq qalar, dolarsan ağla,
Sənə çağdaşların dəyər verəcək.
1899
İngiliscədən tərcümə
02-04.04 2019, Samara
QEYD: Şeir Filippinin, Puerto-Rikonun və başqa İspaniya ərazilərinin ABŞ tərəfindən tutulmasıyla bağlı hadisələrin təsiriylə yazılıb
The White Man’s Burden
THE UNITED STATES AND THE PHILIPPINE ISLANDS
Take up the White man’s burden —
Send forth the best ye breed —
Go bind your sons to exile
To serve your captives’ need;
To wait in heavy harness
On fluttered folk and wild —
Your new-caught, sullen peoples,
Half devil and half child.
Take up the White Man’s burden —
In patience to abide,
To veil the threat of terror
And check the show of pride;
By open speech and simple,
An hundred times mad plain.
To seek another’s profit,
And work another’s gain.
Take up the White Man’s burden —
The savage wars of peace —
Fill full the mouth of Famine
And bid the sickness cease;
And when your goal is nearest
The end for others sought,
Watch Sloth and heathen Folly
Bring all your hope to nought.
Take up the White Man’s burden —
No tawdry rule of kings,
But toil of serf and sweeper —
The tale of common things.
The ports ye shall not enter,
The roads ye shall not tread,
Go make them with your living,
And mark them with your dead!
Take up the White man’s burden —
And reap his old reward:
The blame of those ye better,
The hate of those ye guard —
The cry of hosts ye humour
(Ah, slowly!) toward the light: —
«Why brought ye us from bondage,
«Our loved Egyptian night?»
Take up the White Man’s burden —
Ye dare not stoop to less —
Nor call too loud on freedom
To cloak your weariness;
By all ye cry or whisper,
By all ye leave or do,
The silent, sullen peoples
Shall weigh your Gods and you.
Take up the White Man’s burden —
Have done with childish days —
The lightly proffered laurel,
The easy, ungrudged praise.
Comes now, to search your manhood
Through all the thankless years,
Cold-edged with dear-bought wisdom,
The judgment of your peers!
