Архив | 23.12.2012

Robert FROST GEDİRƏM!

Дек23

(AWAY!)

Bu dünyanı tərk edib,

Yollardayam nə vaxtdır.

Başmaqlarım hələ ki

Rahatdır, salamatdır.

 

Qaldı dostlar, aşnalar

Şəhərdə. İndi mənsiz

İçdiyiniz nuş ola,

Dağıla qərd-qəminiz.

 

Mən cənnət didərgini,

Adəm-Həvva deyiləm

Ki, işığı tərk edib,

Zülmətə doğru gedəm.

 

Unut bu əfsanəni,

Yox qalımda-gedimdə

İradəsi kimsənin.

Hər qərar öz əlimdə.

 

Bəlkə haqq, bəlkə nahaq,

Bir sətrə bir nəğmədən

Boyun əymişəm ancaq:

“Yola çıxmalıyam mən!”

 

Qayıdardım bəlkə də

Ölümdən sonra əgər

Görüb-götürdüklərim

Məni peşman eləyə…

Robert FROST. FÖHŞ İNCƏLİKLƏRİ

Дек23

İNGENUİTES OF DEBT

Onların daşlarda həkk elədiyi

Sözlərin ünvanı əbədilikdi,

Mənası – baxana əsl göz dağı:

“Atın gəbərməmiş tələs satmağa,

Hünər – zərbələrdən yayınmaqdadı”.

Ktesofondu bu şəhərin adı.

Yarı müharibə, yarı ticarət,

Yığıb toplamışdı əlində sərvət,

Sınıq, köhnə, çürük nə var saytaraq.

Bir şey o dövlətdən qalmayıb ancaq.

Bu şəhəri föhşün incəliyi də,

Qoruya bilmədi saysız itkidən.

Toz-torpaq qapıdan sızıb inadla,

Döşəmə bəzəyi qalıb qum altda.

Buxaq üstə düşən ilan sayağı,

Qum durub elə bil ətrafa baxır.

İndi nəfəs dərib burda bir qədər,

Qalxıb divardakı yazını örtər.

ANA

Дек23

Bu da zirvə, bu da doxsan –

Yaşın kimi sevindirir?

Halsız, üzgün uzanmısan,

Tükənib gəlib-gedənin.

 

Yayın ölüb, yazın ölüb,

Gedən  — payız, gələn — payız.

Oğlun ölüb, qızın ölüb.

Nə zəng gələr, nə də kağız…

 

Bilinmir evin yaşı da,

Əfəlləyib daşı-damı.

Əynin yaş, otağın yaşdı, —

Damır, otağına, damır…

 

Neçə gündür yağış yağır,

Yol yuyulub, cığır itib.

Sönüb kəndin işıqıarı,

Pəncərəni duman tutub.

 

Sular qarışır sulara,

Dolur evə vahiməsi.

Bu sel tanrı qarğışısa,

Bəs hanı Nuhun gəmisi?…

 

16-17 okt. 2012, Samara

CƏNNƏTDƏ

Дек23

   

Orda bircə qara rəng

Olmayacaq. Hər yatan

Rəngli yuxular görər.

Arxamızca sürünər,

Rəngli kölgələr hətta.

 

Mozartı, Şekspiri,

Orda hamı qanacaq.

Hərçənd bu kişiləri,

Bəlkə Tanrının əmri,

Ora qoymaya ancaq.

 

      31may-1iyun 2008, Samara

BAŞIN AĞRIMAĞI VAR…

Дек23

                                     Xeyrulla XƏYAL

Vüqar Əliyevin doğum gününə

Başın ağrımağı var,

Ağrımayan baş deyil.

Sinə göynəyər, yanar,

Sinədəki daş deyil.

 

Yol – narahat, yol – uzaq,

Kim gedir – yorulacaq.

Savaş sonra olacaq,

Bu hələ savaş deyil.

 

Qayğılar ağırsa da,

Hərdən can ağrısa da,

Saç-saqqal ağarsa da,

Otuz doqquz yaş deyil.

 

08.04.2010 Samara

 

ÇÖRƏK ZƏHƏRLİ, HAVA TÜND, KƏSİF…

Дек23

                                           Osip MANDELŞTAM

Отравлен хлеб, воздух выпит

Çörək zəhərli, hava tünd, kəsif

Asan işdirmi sağaltmaq yaranı!

Bəlkə heç Misrə satılmış Yusif,

Belə qüssəylə üzməmişdi canı.

 

Gecə ulduzlu, yol gedir bədəvi,

Dərin xəyala at belində dalır.

Qanlı çağlar ki ötübdür əbədi,

Bədəvi qoşduğu dastanda qalar.

 

Çox elə fəhm istəmir biləsən,

Oxluğu kim itirdi qumlarda.

Kim at dəyişdi,  — indi hadisələr,

Çıxır artıq üzə dumanlardan.

 

Və əgər nəğməni oxutsa həvəs

Və, nəhayət, nəfəs haqdansa.

Dağıdar hər şeyi – bunlar itməz:

Bir müğənni və bir ulduzlu səma.

1913

 

tərc.: 21.10.1987

MUSANIN BACILARI

Дек23

                                    

Ikinci dünya müharibəsi illərində

                               Ərəbqardəşbəylidə iki xırdaca yetim

                                qız körpə qardaşlarını ölməyə qoymayıb

 

 

Boyları bir qarışdı,

Ataları ölmüşdü,

Anaları ölmüşdü,

Qalan körpə qardaşdı.

 

 

Nə top, nə tüfəng səsi —

Müharibə uzaqda.

Qızları səksəndirən,

Ac qardaşdı bucaqda.

 

 

Havada çörək ətri

Gəzir, baş gicəlllənir.

Bəs bu süd ətri hardan?-

Bacıların burnundan…

 

 

Musa gah bu qucaqda,

Gah o qucaqda Musa.

Hərbin özü uzaqda,

Sinə üstdə balası…

 

 

Ha borc de, ha de vicdan –

Bunu anlar böyüklər.

Bacıları oyadan,

Qardaş səsiydi səhər.

 

 

Nə məktəb bilirdilər,

Nə kitab açmışdılar.

Həm müəllim, həm də dərs –

Körpə ac qardaşları.

 

 

Körpə uşaq qucaqda,

Qapı-qapı düşdülər.

“Musa ölür acından”!-

Qışqırıb döyüşdülər.

 

 

Kimi öz tikəsini,

Gizləməyə tələsdi.

Çoxu qırıntı yığdı,

Tikədən tikə kəsdi.

 

 

Ev-ev, küçəbəküçə,

Bacılar gəzdi kəndi.

Ayaqyalın, başaçıq,

Cüt qızı İskəndərin.

 

 

Neçə ağır il ötdü,

Qırıntı tikə oldu.

Musa artdı, böyüdü,

Qızlardan yekə oldu…

 

 

Saxlanmayıb yazıyla,

Yaddan çıxıb adları.

Ancaq Firon qızıyla,

Cici-bacılıqdadır

 

 

Bəlkə onlar. Kim bilir,

İndi bəlkə o qızlar,

Körpəcə mələklərin,

Oynarlar hər nazıyla…

                                        27-29 fevral 2008, Samara

Robert FROST. ƏLLİ YAŞIN DEDİYİ

Дек23

                                                              

    (WHAT FIFTI SAID)

 

Cavandım, qocaydı müəllimlərim,

Odumu söndürdüm, qəliblərində

Soyuyub bərkidim. Metal çəkəni

Çəkdim, keçmişləri mənimsəyərək.

 

Indi mən qocayam, müəllim cavan,

Atılır qəlbimdən yararsız çıxan.

Səylə tikiş-yamaq mənimsəyirəm,

Gənclərin gələcək dərslərində mən.

Robert FROST. E.T.-u

Дек23

                                                   

             (TO E.T.)

Mürgülədim. Açıq şeir kitabın

Düşdü sinəm üstə. Qəbir daşına
Çəkilmiş göyərçin qanadları tək –

Səndən o, yuxumda bəlkə danışar.

 

Həyatda düşməyən şans ələ düşsə

Yuxuda, deyərdim sən əvvəl əsgər,

Sonrasa şairdin. Şərəf gətirdin,

Ölümünlə şair-əsgər nəslinə.

 

Deyirdik ki, qalmaz deyilməmiş söz

Aramızda. Qardaş, təkcə bu qalıb –

O zaman deyilə bilməyən – kimçin

İtkidir, kimçinsə qazanc Qələbə?

 

Mərmi yaxaladı Vimidə səni,

Elə gəlirdi ki, bitdi o anda
Sənin müharibən. Mənimki isə

Yalnız indi bitir – belə baxanda.

 

Bilirəm, əlbəttə, yenildi düşmən,

Qaçıb sağ qalanı Reyni adladı.

Nə fayda, bunları deyə bilmirəm

Sənə ki, üzündə görəm şadlığı.

Robert FROST. BAŞDAN GÖTÜRÜB AYAĞA QOYMAQ

Дек23

                                                    

 (ON TAKİNG FROM THE TOP TO BROADEN THE BASE)

Yağdır gəlsin daşını,

Ey gödək, qoca ehram!

Sonuncu daşyağımın,

Unudulubdur tamam.

 

Zirvən yastı-yapalaq,

Genişdir ətəyinsə —

Daşı başdan aşağı,

Dığırlada biləsən.

 

Yetər amma söz düşə —

Sanki dama daş atdın.

Zərbə — qırıldı şüşə,

İstədiyi sübutdur.

 

Qorxu sarmış əllərin,

Əlləşincə qıfılla,

Sel kimi axıb gəlir,

Qapıya soyuq horra.

 

Kimsə yox gülə indi:

Gör qoca dağ nə edir!

Götürür zirvəsindən,

Əsasına endirir.