Архив | Январь 2013

РОЗАНОВ

В. Розанов, размышляя над чеховским рассказом «Бабы», обращает внимание на тот печальный факт, что «никто не застонал над рассказом, никто не выбежал на улицу и не закричал и вообще не совершал того скандала, после которого уже нельзя прятать шило в карман. …Собственно, начальство на это и рассчитывает: «Русские – паиньки» даже в случае несчастья пропустят в горло лишнюю рюмочку и уснут обломовским сном».

Что бы писал В. Розанов, если бы ему довелось читать декларации о доходах депутатов Государственной думы, опубликованных к тому же в дни траура по погибшим шахтерам. Траура, которого почему-то не ставшего общенациональным.

«Мы народ не мстительный и давно живем под заветами евангельского прощения»,- с иронией пишет Розанов.

Каждая декларация – это как явка с повинной, по которой можно посадить на долгие годы.

Они, кажется, почтили память погибших шахтеров минутой молчания…

Им бы молчать всю жизнь, потому что все, что не скажут – это ложь…

Говорят, что стране нужен уголь. Но не столько. Столько нужно, чтобы содержать  олигархов, чиновников и жирных котов с депутатскими мандатами.

Шахтеры идут на добычу угля, как советские солдаты шли на штурм Берлина…

Чтобы мерзавцы, подонки, а то и настоящие убийцы имели  машины, земельные участки, заводы, самолеты, яхты…

Путин дает поручения, что надо решать жилищные вопросы погибших шахтеров.

Спортсменка, которую Путин же задвинул в Думу, имеет по несколько квартир и миллионные доходы, а шахтер гибнет, так и не решив «жилищный вопрос»…

«Ни русская юриспруденция не обеспокоилась «Бабами», ни духовенство. А.Ф. Кони так же остался недвижен, как и митрополит Антоний, благожелательный не менее Кони», — писал В. Розанов.

То был всего лишь рассказ, художественное произведение. Тут же похожие на обвинительный акт декларации и массовая гибель людей, работавших на авторов деклараций.

Никакой обеспокоенности.

Всего лишь минута молчания, которая должна была бы стать пожизненной…

май 2010, Самара

 

BOZBAŞ SUYUNDAN HEYKƏL

Bu yaxımlarda yolum bir kafenin qabağından düşmüşdü. Bir də eşitdim ki, “Mirzə, Mirzə, a Mirzə, hey!” deyə məni daldan çağırırlar. Qanrılıb baxanda gördüm ki, kafe sahibidir. Soydaşəımız nəhləyə-nəhləyə mənə çatıb əl verdi. “Mirzə, az qalmışdı məni infarkt vursun, a kişi, sən nə qıvraqsan, çata bilmirdim sənə. Mirzə, gedək dükana, səninlə işim var”.

Mən belə başa düşdüm ki, kafe sahibi məni yeməyə dəvət edir. Dedim bəy, vallah elə ac deyiləm, özünə çox zəhmət verib dalımca qaçmısan. Aşxanaçı gülüb dedi ki, Mirzə, bizim hamımızın sənə hörməti var, səni məcburi yedirdə bilmərəm. Ancaq mən səni ayrı şey üçün çağırıram. Elə şeydir ki, yemək içməkdən də, bütün başqa keflərdən də artıqdır. Dedim bəy, mənə qara-mara vermək fikrin varsa, nahaq əziyyət çəkirsən, mən elə şeylərə yaxın durmuram, arağın özünü içə bilmirəm. Soydaşımız daha da bərkdən gülüb dedi ki, Mirzə, başa düşmədin, qara nədir, a kişi? Sənin kimi hörmətli Mirzəyə mən qara verərəm? Dedim ay bala, mən ağa da yaxın durmuram. Qoy çıxım gedim yolumla, yoxsa arvad dava salar. Soydaşım əl çəkmədi, darta-darta aparıb məni saldı kafeyə. İkilikdə balaca bir otağa girən kimi mənə dedi ki, “otur”. Bozbaşçı küncdəki seyfi açıb başladı orda eşələnməyə. Mən gözaltı ona baxırdım, amcaq seyfin içini görmürdüm. Arxayındım ki, soydaşım seyfdən pul götürür. Yəni pulu götürür ki, mənə versin. Ürəyimdə fikirləşirdim ki, ay aman, görəsən mən nə dəyyusluq eləmişəm ki, bu aşxanaçı mənə pul verir. Qalmışdım məəttəl ki, puldan necə imtina edim, çinki kafe sahibini də incitmək istəmirdim. Nəhayət, soydaşım seyfdən aralanıb mənə yaxın gəldi, gördüm əlindəki pul deyil, bir vərəq kağızdır. O, kağızı mənə uzadıb dedi ki Mirzə, yaz bura adını, soyadını, sonra da qolunu çək. Dedim ay bala, mən nəyə qol çəkməliyəm? Dedi Mirzə, heykəl qoyuruq, sənin razılığın lazımdır.

Bunu eşidındə ürəyim qırılıb düşdü ayağımın altına. Öz-özümə dedim ki, ay namərd, sən indiyəcən soydaşlarının qədrini bilməmisən. Dallarınca ağzına gələni danışırsan, yazırsan, onlarsa yığılıb sənə heykəl qoyurlar. Utandığımdan yerə girməyə hazırdım. Dedim bəy, mən sizə çox minnətdaram, yerdən göyə qədər, ancaq mənim heykəlliyyə ləyaqətim yoxdur. Bir də hara tələsirsiniz, öləndən sonra qooyarsınız…

Soydaşım bunu eşidəndə qəhqəhə çəkib dedi ki, Mirzə, sən nə məzəli adammışsan, a kişi, heykəli sənə qoymuruq, heykəli qoyuruq ulu öndərimizə…

Bunu eşidəndə bayaqkından da bərk utandım. Başımı lap itirmişdim. Tələsik qol çəkib çıxmaq istəyirdim, ancaq yadıma düşdü ki, arvad onun razılığı olmadan kağız-kuğuza qol çəkməyi qadağan edib. Dedim bəy, məni bağışla, eynəyim qalıb evdə, eynəksiz gözüm bir şey seçmir, gedib eynəyimi götürüb gəlim…

O gündən çalışıram ki, soydaşlarımın gözünə görünməyim. Əlbəttə, həyat bir az çətinləşib, küçəyə çıxan kimi ora-bura baxıram, elə bilirəm ki, qəfildən qabağıma bir azərbaycanlı çıxacaq, bir vərəq kağızı uzadıb deyəcək ki, Mirzə, gərək bura qol çəkəsən, ulu öndərə heykəl qoyuruq. Ancaq fikirləşib görürəm ki, heykəl qoyulsa, gərək ruslardan gizlənəm. Axı bunların da səbrinin bir hüdudu var, bezdirərsən, saxlayıb tüpürərlər gözünün içinə…

Halım elə qarışdı ki, az qaldım hönkür-hönkür ağlayım. Ancaq həm arvaddan qorxuram, birdən fikirləşər bu yaşımda eşqə düşmüşəm. Həm də, deyilənlərə görə, Azərbaycanda camaata ağlamağı qadağan edirlər. Mənə danışdılar, yaxşı başa düşmədim ki, təkcə Naxçıvanda, ya bütün Azərbaycanda. Əslində bunun ikisi də bir şeydir. Vasif Talıbov yas yerində də camaatı ağlamağa qoymur. Deyir ki\ zırıltı salıb Azərbaycanın imicini korlamayın. Əslində Vasif bəy yasın özünü də yavaş-yavaş yığışdırır, deyir ki, bu millətin xatırlanmağa layiq bir mərhumu var, o da ulu öndərdir. Daha nə deyim Vasif cənablarından. Guya fərman verib ki, toylar yığışsın və bəylə gəlin telefon vasitəsiylə əlaqə saxlasınlar…

Mənim fikrinmcə, belə dahi rəhbər Nobel mükafatına Obamadan çox layiqdir, ermınilər qoymur verələr. Ona heç olmasa millət yığılıb yekə bir heykəl qoya. Elə bir xərc də istəmir. Ulu öndərə qoyulan heykəllərin qalan-qulan bürüncündən, mərmərindən toplayıb Vasif Talıbova həngamə bir heykəl yapmaq olar.

Soydaşlar, Mirzə evdədir, gətirin siyahınızı, qolunu çəksin. Ancaq arvad evdə olmayanda gəlin. Yoxsa sizə elə yaxşı sözlər deyər ki, quruyub heykələ dönərsiniz…

                        Mirzə ƏLİL

13.10.09 Samara

ÇIĞIRIR, AĞLAYIR SÖNÜNCƏ İŞIQ…

Çığırır, ağlayır sönüncə işıq,-

Niyə qorxur uşaq qaranlıqdan.

Qorxmağı bizdən öyrənirmi uşaq,

Yoxsa qorxuyla doğulur anadan?

 

Dəyişib dünya, indi elmliyik,

Mənbəyi bəlli zülmətin, işığın.

Yaşayır canda bəs bu qorxu niyə?-

Düşürük zülmətə — can qayğılanır.

 

Qara, qaranlıq ehtiraslarsa,

Ruhuma yol tapır, keçir qanıma.

Gedirəm mən hara aparırlarsa,

Sarsılır anbaan andım, inamım.

 

Gözüm önündə açılır uçurum,

Baxıram – yox dibi – başım gicəlir!

Ayağım yerdən ayrılır – uçuram,

Qanadım – ehtirasların gücüdür.

 

Fəqət bu nəşə tərk edir bədəni,

Düşürəm heçliyə halsız, yarıcan.

Tək uzaq fəryadın sədası dinir,-

Məni zülmətdə axtarır yaradan.

 

Bir işıq zərrəsi açır gözümü,

Dizimə güc gəlir diz üstə düşəm.

Qalxır heçlikdən əllərim uzanır,

Yetə, müqəddəs ətəkdən yapışa.

 

Özüsən, Tanrım, əvvəlin və sonun,

Cavanam indi, sabah ixtiyaram.

Təkcə qəlbimdəki zülmət xofunu,

Alma, dünyada nə qədər ki varam.

 

                                                   04-11 dekabr 1989, Samara

 

 

ROBERT FROST. QOŞQU ATI

T1520565_05

THE DRAFT HORSE

 

Fənər sönüb, meşədə,

Ağ qaradan seçilmir.

Əfəl arabamızı,

At çəkir, çəkə bilmir.

 

Ağaclıqdan bir nəfər,

Çıxıb yapışdı atdan.

Soxdu yekə bıçağı,

Düz qabırğası altdan.

 

At çökdü, şaqqıltıdan,

Diksindik – sındı dişlə.

Boğuq uğultu dindi,

Zülmətində meşənin.

 

Sən də, mən də taleyə,

Boyun əyib duranıq.

Nə inciyib kin yığar,

Nə dünyanı qınarıq.

 

Ya bu kəs özü, onun,

Tapındığı kəs ya da.

İstəmiş düşüb gedək,

Qalan yolu piyada.

 

       “İN THE CLEARİNG”  toplusundan. Tərc.: 22 aprel 2008, Samara.

 

 

DOLUB HİKKƏYLƏ BULUDLAR QARALIB…

 

Dolub hikkəylə buludlar qaralıb,

Guruldayır zaman-zaman göy uçur.

Səmada bəndi sellərin yarılıb,

Yağış yağır – tut ucundan göyə çıx.

 

Pərən-pərən qaçışırlar küçəyə,

Əlvan-əlvan göbələklər qabarır.

Çətiri olmayan girir keçidə,

Ağac altında kimi daldalanır.

 

Suyuna göylərin ovuc açaraq,

Yağış altında oynayır bir uşaq.

Suyu buludların yuyur saçını,

Tökülür boynuna, çiynindən axır.

 

Anası bəlkə də kötəkləyəcək,

Çıxarıb ehtiyatı yaddan uşaq.

Qanadlı fikrisə göylərdə gəzir,

Bu suyun mənbəyini axtararaq.

 

Deyəsən göylərin qaçır dodağı —

Bu uşaq Tanrını salar həvəsə.

Olubsa az yaşında bir günahı,

Yumağa bir yağış suyu bəs elər.

 

Yağış yağır… Baxıram pəncərədən,

Hamı qaçmaqda, oynayır bir uşaq.

Dinir bir ağrı qəlbi göynədərək –

Dura biləydim o o uşaqla qoşa…

                                                                23 iuyl – 01 oktyabr 1987, Samara

 

F.İ. TYÜTÇEV. SEVİRİK BİZ NECƏ QƏDDARLIQLA…

                                           

О, как убийственно мы любим,
Как в буйной слепоте страстей
Мы то всего вернее губим,
Что сердцу нашему милей!

 

 

Sevirik biz necə qəddarlıqla,

Kor olub qızğın ehtiraslardan

Nə yaxın qəlbə, nə əzizsə daha,

Ona həmişə vermərik biz aman.

 

Öz qələbənlə, söylə, çoxdanmı,

Öyünürdün “Mənimdir o!” deyə.

Bir il də keçməyib heç. İndi hanı?

Soruş öyrən ki, salamatdı nəyi.

 

Hanı yanaqların zərif çiçəyi,

Hanı dodaqdakı təbəssüm, hanı?

Gözdəki atəş. Onları yəqin,

Yaxdı qaynar nəmi göz yaşlarının.

 

Yadındamı  sizin görüş vaxtı?-

İlk görüş, sonrası bəlalı görüş.

Gözlər əfsun dolu, sözlərsə axır,

Və körpələrdəki tək canlı gülüş.

 

Bəs indi nə? Hanı bunlar de görək?

Və belə çoxmu uzandı bu yuxu?

Əfsus olsun ki, bir şimal yayı tək,

Gedəri bir qonaq imiş — yoxdur.

 

Onun üçün sənin eşqin oldu,

Taleyin sərt və amansız hökmü.

Və həyatında əks olub qaldı,

Bir səbəbsiz ləkə və eyb kimi.

 

Mərhumiyyətli, iztirablı həyat!

Onasa indi qəlb diyarında,

Qalırdı təkcə anımlar, heyhat,

Döndülər onlar da!

 

Və həyatdanda o qorxan, çəkilən,

Yox daha cazibə də…

Könüldə hər nə varsa qönçələnən,

Daş ürək kütlə tapdayıb əzdi.

 

Nəyi bu sonsuz əzablardan axı,

Kül kimi qoruya bilmiş yalnız?

Təkcə hiddət və kin dolu ağrı,

Sevincsiz ağrı və göz yaşlarınız.

 

Sevirik, ah, hecə qəddarlıqla,

Kor olub qızğın ehtiraslardan.

Nə yaxın qəlbə, nə əzizsə daha,

Ona həmisə vermərik biz aman!

1850-1851

ÖMRÜN ƏVVƏLİNDƏ YOLA ÇIXANA…

Ömrün əvvəlində yola çıxana,

Barmaq qalınlıqda budaq – körpüdür.

Şığıyıb aşırıq çılğın axını,

Dərə adlayırıq – dibi görünmür.

 

Geri qayıdırıq min ehtiyatla,

Qorxu çəkindirir, ləngidir fikir.

Bir göz qırpımında keçilən yola,

Saat itiririk, gün itiririk.

 

Çılğın axınların hikkəsi yatar,

Körpülər atılar – dayağı dəmir.

Bizdəsə nəinki dönməyə — hətta

Dönüb baxmağa da iradə yetmir.

 

19-iyul 2007 Samara

СКАЗКА О МАКАРЕВИЧЕ. ИСПОВЕДАЛЬНОЕ

  •  
nar

— Батюшка, вот и я, раб божий и рок-музыкант Макаревич…

— Андрей Владимирович! Наконец-то на поверхность вышел! А то всё под водой…

— Рассуди нас, батюшка… С Шевчуком…

— А что у вас с Шевчуком? Неужели вы того?

— Нет, мы не того, батюшка, мы другого… Короче, у нас недавно была встреча с Путиным…

— Уже втроем… И что?

— Мы спрашивали… Просили то есть… Я про собак попросил…

— Про каких собак?

— Про бездомных. Которым плохо…

— И что Путин?

— Думаю, он меня понял. У него тоже собака…

— Бездомная?

— Нет, Кони…

— А Шевчук что?

— Шевчук про людей…

— Которым тоже плохо?

— Не знаю… Не думаю…Они на площадь выходят…

— Ну, ну. Это не грех…

— Они не на ту площадь выходят…

— Это не нарушение заповедей…

— Они нарушают дисциплину… Батюшка, я люблю дисциплину…

— Любовь – это хорошо. Но мало любить дисциплину.

— Я и Путина люблю. Медведева тоже…

— А своего ближнего? А Шевчука?

— Не люблю Шевчука, батюшка. Хочу съездить  ему по морде и разбить очки…

— Да, скверное дело…

— И что мне за это? Анафема?

— Пока не анафема. Я тебе, Андрей Владимирович, физиотерапию назначаю. Ты вот погружайся где-нибудь в океане и некоторое время не выходи…

— Батюшка, ведь кислород кончится…

— Да пусть кончится. Ни кислородом единым жив человек, Андрей Владимирович…

 апрель 2010

M. TSVETAYEVA KASIB VƏ SADƏ DAXMAM…

                                       Marina TSVETAYEVA

 

Kasıb və sadə daxmam,

Kasıb özüm tək donum.

Adalıyam mən axı,

Uzaq adalardanam.

 

Haçan təkəm – azadam,

Gəldin ki – yuxum haram.

Xörək asmağa yada,

Komamı da odlaram.

 

Baxdın – ev adamısan,

Gəldin – yaşa. Öz evin.

Bizim qanun asandır –

Qanımıza yazılıb.

 

Ayı alıb səmadan,

Sığallarıq ovucda.

Getdin – gəlməmiş oldun,

Yoxam özüm də daha.

 

Bıçaq yarası ancaq,

Sağalarmı birinci

Yad gələnə — çatınca,

Deyər: “Su verin içim.”

 

Aprel 1920

tərcümə:31.12.08 – 01.01.09

 

 

ЛИМОНОВЦАМ ОТ ПУТИНА НОВОГОДНИЙ ПОДАРОК

nar

В качестве профилактической беседы задержанным 31 декабря на Триумфальной площади в полицейском участке было зачитано новогоднее обращение Владимира Путина. Таким образом, лимоновцы ознакомились с важным политическим документом раньше многих россиян. При освобождении им вручили письменный текст речи Путина как новогодний подарок.